tôi mới biết là thậm chí chẳng cần thiết - tôi không ngừng đi tìm luật sư,
ông ấy cũng đã đệ trình lên tòa nhiều lá đơn...”
- Nhiều đơn ư? - K. hỏi.
- Đúng thế, cố nhiên. - Thương gia bảo.
- Đấy là điều tôi hết sức quan tâm, với tôi thì ông ấy mới đương còn
soạn thảo lá đơn đầu tiên. Ông ấy chẳng làm gì cả. Giờ thì tôi thấy ông ta
bỏ lơ tôi một cách nhục nhã.
- Có thể đơn chưa thảo xong là vì có những lý do xác đáng. Vả chăng,
về sau chúng tôi đã thấy các đơn từ của tôi tuyệt nhiên chẳng được tích sự
gì cả. Chính tôi do nhã ý một nhân viên nên đã được đọc lá đơn. Phải nói là
đơn viết uyên bác lắm; nhưng thực ra nội dung rỗng tuếch: vô khối tiếng La
tinh tôi chẳng hiểu, và rồi hết trang này đến trang khác kêu gọi công lý, tiếp
đến những lời nịnh nọt đối với một số viên chức, tuy không nói thẳng tên
ra, song giới am hiểu có thể biết ai, sau đó là lời tán dương chính ông luật
sư, một lời tán dương theo kiểu ông ta lăn lộn trước tòa, quỵ lụy như một
con chó, cuối cùng là xem xét đến những trường hợp xử án cũ chắc là
giống với trường hợp của tôi. Nói thực ra, cứ như tôi nắm được thì việc
xem xét ấy được tiến hành hết sức cẩn thận. Xin ông hiểu cho là nói ra với
ông tất cả những điều đó, tôi không có ý định phán xét công việc của luật
sư đâu, vả lại, lá đơn mà tôi được đọc chỉ là một trong số bao lá đơn khác;
song dẫu sao tôi chẳng bao giờ ghi nhận được một tiến triển nào trong vụ
án của tôi cả, và đấy là điểm tôi muốn nói với ông.
- Thế ông muốn ghi nhận loại tiến triển gì?
- Câu hỏi của ông có lý lắm, trong loại vụ việc này, rất họa hoằn mới có
thể thấy được tiến triển, nhưng dạo ấy nào tôi có biết đâu. Tôi là thương
gia, và hồi đó tôi còn là thương gia hơn cả bây giờ; tôi rất muốn có những
tiến triển sờ mó được, mọi chuyện cần phải thấy được là sự việc đi đúng
đường. Nhưng lại chỉ diễn ra những cuộc hỏi cung hầu như lần nào cũng
giống lần nào; tôi biết trước các câu trả lời; tôi thuộc lòng như bài kinh cầu
nguyện; hàng tuần các nhân viên tư pháp đến gặp tôi nhiều lần ở cửa hàng,
tại nhà hoặc bất cứ đâu, phiền quá đi mất (về mặt đó, hôm nay đỡ hơn
nhiều; điện thoại quấy rầy tôi ít hơn) ; thế rồi tin đồn về vụ án của tôi bắt
