Nước Nhật với trăng mùa thu
Cũng như ở nước ta, mùa thu ở nước Nhật là mùa của ái
tình, mùa nên thơ nhất bởi vì là mùa đẹp nhất.
Các bạn đã biết mùa thu đối với Tàu và ta nó thi vị thế nào và
thi sĩ đối với mùa ấy có cảm tình đến thế nào. Giờ ta cũng nên
biết một nước đàn anh của ta ở Á Đông là nước Nhật, xưa nay vẫn có
tiếng là thượng võ, đối với mùa ấy ra sao và mùa thu nó khác Tàu
và ta những gì.
Thực vậy, các nước ở Á Đông ta, có lẽ nước Nhật là một nước yêu
mùa thu nhất, và tuy là một nước thượng võ thực, nhưng đến văn
thơ thì rất buồn, và "những ngày thu" và "những buổi chiều thu"
vẫn là đầu đề rất thông dụng ở trong thi giới Nhật.
Người Tàu buồn về thu đã có thơ:
Lác đác rừng phong hạt móc sa,
Ngàn lau hiu hắt khí thu mờ,
Lưng trời nhạn liệng dòng sâu thẳm,
Mặt đất mây đùn cửa ải xa...
Khóm trúc như tuôn dòng lệ cũ
Con thuyền buộc chặt mối tình già.
Lạnh lùng giục kẻ tay dao thước
