Cuộc đời lên voi xuống chó của vua diêm
Đánh lừa mười mấy nước trên hoàn cầu, Kreuger là một
người lương thiện đã hai bận cứu cho thế giới khỏi bị lôi cuốn
vào vòng chiến tranh
Không cứ mươi mười lăm năm về trước, nghĩa là giữa lúc diêm
Thụy Điển đương như một giòng nước lũ định làm lụt cả thế giới,
ngay hiện giờ, một du khách cứ đặt chân lên đất Thụy Điển là mắt
đã trông thấy những rừng bồ đề bát ngát tựa hồ vô cùng tận, mũi
đã ngửi thấy một thứ mùi đặc biệt, hăng hăng và khó chịu, – mùi
những gỗ ngâm lâu dưới nước. Và bên những bờ sông, những nhà
máy trùng trùng điệp điệp, trong đó vang ra những tiếng bất diệt, –
tiếng của những cây gỗ xẻ ra làm nghìn vạn que con, chúng ở nhà
máy ra đã thành là những que diêm, một thứ nhật dụng tối cần của
nhân loại.
Vào nước Thụy Điển, đâu cũng chỉ thấy diêm, diêm và diêm.
Diêm là đệ nhất sản phẩm của Thụy Điển. Diêm cũng là cái sức
mạnh của nước đó, là một cái đòn bắn. Từ trước đến giờ, trong một
thời kỳ khá lâu, một người đã đem dùng cái đòn bắn ấy: Ivar
Kreuger.
Con ông chủ một nhà máy diêm, Kreuger dùng một kế hoạch
kinh tế cực kỳ khôn khéo, nắm vào tay hết cả những nhà máy
diêm khác của toàn quốc, rồi đem diêm vung ra, bắt gần hết
thế giới phải tiêu thụ. Nước nào cần tiền, Kreuger sẵn đó. Bao
nhiêu? Trăm triệu, năm trăm triệu? Kreuger không hề từ chối. Lãi?
Rất hạ, miễn là nước đó vui lòng để cho độc quyền bán diêm cho
dân dùng. Chính phủ sợ nhãn hiệu ngoại quốc ư? Không ngại. Nhãn
