khí giới, chiến cụ cho quân đội. Kydbeck thúc giục, luôn. Trả lời sao?
Sự thật, những trái khoản ấy đều là những giấy giả mạo. Ý không
vay của ông một đồng xu nhỏ. Tuy vậy, ông vẫn cố chờ, nhưng cái
may chưa thấy đến mà sự xảy ra đã đến lúc phải xảy ra. Nước Pháp
nợ không trả được; Ba-lan nợ cũng không trả được. Ý không vay
đồng nào; Mỹ châu lại từ chối không cho vay nốt. Sự phá sản
không thể tránh được nữa rồi.
Bấy giờ ông mới nhận là quả có số mệnh. Số mệnh đã bắt ông
phải thất bại. Ông đi mua một khẩu súng, chĩa vào giữa tim bắn
một phát cho khỏi ô danh, khỏi phải chính mắt chứng kiến sự đổ vỡ
của mình, và không một phút nào tỏ vẻ lo lắng, băn khoăn, thất
vọng hay tức giận. Giữa cơn vinh hiển gần đến bước phải trốn nợ
đời, ông lúc nào cũng bình tĩnh, chải chuốt và kín đáo.
Người ta phải mất nhiều thì giờ mới hiểu được ông. Bây giờ đã
hiểu rồi, ta không nên lẫn ông với những kẻ khác, những kẻ lừa đảo,
bịp bợm chính thức, có chủ tâm, có ý định. Ông Kreuger, vua diêm
trên thế giới, dù sao cũng vẫn là một người anh hùng tài trí vậy.
VŨ BẰNG
Trung Bắc chủ nhật, Hà Nội, số 70 (30.7.1941)
