Sự thực, cái đạo già, nói như thế, chưa đủ. Muốn già cho có nghệ
thuật, ta còn phải biết một điều cần hơn: đó là không nên bỏ việc
luyện tập thân thể sớm quá, nhất là không nên bỏ phế những vấn
đề tình cảm. Quả tim cũng như thân thể cần phải cho vận động luôn
luôn. Nghĩa là phải cho nó đập luôn luôn và yêu luôn luôn.
Vậy thì hỡi các cụ, mùa xuân đến, các cụ chớ nên nói "Bọn mình
già rồi, còn thiết nỗi gì; thôi, để nhường sự vui vẻ cho bọn thanh
niên". Không, các cụ nên yêu và hưởng lấy cái lộc trời, yêu nhiều,
không phải yêu mãnh liệt nhưng yêu chan chứa.
Chúng tôi không dám rước các cụ hò hét như các ông học trò Bành
Tổ ở bên Mỹ, mỗi khi mùa xuân đến; nhưng nên kết hợp với thanh
niên mà làm việc và thưởng xuân trong phạm vi của tuổi già và chia
vui với họ.
Mà thanh niên thì khá nhớ rằng mùa xuân không phải là mùa
riêng của họ như các nhà văn nhà báo son trẻ đã viết lầm, hiểu
lầm đâu. Mùa xuân tươi tốt làm cho lộc cây nảy nở và làm cho lòng
yêu thương nảy nở. Đó là một dịp cho trẻ và già hiểu nhau hơn, yêu
nhau hơn, cho trẻ tỏ cái sức mạnh của mình ra và cho già truyền lại
những sự kinh nghiệm lớn và những đức cao, gương sáng.
Khi nào mà trẻ già không hiềm khích nhau nữa, biết cộng sự với
nhau và đem cái thừa của phái này bù vào cái thiếu của phái kia, tạo
được một đại khối bền chặt, ấy tức là lúc xã hội có xuân bốn mùa,
xuân bất diệt.
VŨ BẰNG
Trung Bắc chủ nhật, số Tết Giáp thân, Hà Nội, số 188
(30.1.1944)
