chưa làm? Chạy ngay đến những phòng thường trực mà chỉ bảo.
Thấy chỗ nào quân Pháp âm mưu, tức tốc chạy ngay đi mà báo.
Thấy Việt gian chỗ nào, trình ngay và đứng sau bảo an binh để bắt
cho nó không chạy thoát thân. Anh làm tất cả, anh làm tất cả. Nếu
anh sung vào Cứu quốc quân rồi, em anh sẽ là Thanh niên tự vệ;
nếu vợ anh đã là Phụ nữ cứu quốc rồi, con anh sẽ sung vào Nhi
đồng cứu vong đoàn. Những người quen anh làm tất cả. Và nếu
anh không làm được tất cả, nếu những người quen anh không làm
được tất cả, thì anh cổ động bạn anh làm, cổ động gia quyến anh
làm, cổ động những người đi đường làm. Làm người giữ trật tự, làm
người cứu thương, làm người phất cờ, làm người kẻ biển, làm người
đứng gác đêm ở ngoài đường để đề phòng những bất trắc xảy ra,
làm bất cứ cái gì có ích cho đất nước lúc này. Ai cũng làm tất cả, ai
cũng làm tất cả.
Nhà triết học Bertrand Russel kể chuyện rằng trong đời ông đã
từng gặp một người sung sướng. Đó là một người thợ đào giếng. Y
khoẻ mạnh, y đào hòn đá chuyền từ bên nọ sang bên kia, và y biết
rằng y làm được. Đó là một phương diện của hạnh phúc. Đó là hạnh
phúc của người hùng.
Nghĩ rằng nếu anh nỗ lực tranh đấu thì cũng sẽ được hưởng
hạnh phúc đó cho riêng anh, mà rộng ra, đối với đất nước lại còn
làm tròn được bổn phận là một dân con; anh có chết cũng nhắm
được mắt mà không bị nhục với ông cha nơi chín suối.
VŨ BẰNG
Trung Bắc chủ nhật, Hà Nội, số 262 (16.9.1945)
