Phái muốn giảng hòa với Pháp, phái định đánh nhau đến
kỳ cùng. Hai phái hai chính-kiến. Vậy nếu nói chung cả đoàn
thể thì, triều-đình Huế cũng như vua Tự-đức trước khi lâm
chung không có chính kiến gì hết. Nước Việt-nam như con
thuyền trôi trên giòng nước chẩy mạnh, các thủy thủ vì tranh
nhau tay lái nên không biết lái về phương nào.
Giữa lúc bối rối đó, vua Tự-Đức thăng hà : 19 tháng Bẩy
1883.
