Bắc-kỳ đứng chỉ huy : Người ấy được cử làm Chánh-phủ ủy-
viên và đã tiếp các mệnh lệnh của Chánh phủ ! »
Người mà Lacour nói là Harmand. Ông này trước là y-sĩ
ngạch Hải-quân tới Bắc-kỳ lần đầu năm 1845 và đã đứng chỉ
huy đội quân hạ thành Nam-định.
Harmand được Chánh-phủ Pháp ủy cho toàn quyền đối
phó với nước Nam. Các võ quan đánh phá nơi nào phải bàn
trước với ông và phải do nơi ông mới giao thiệp được với
Chánh-phủ Pháp.
Ngày 16 tháng tám 1883, hải quân Pháp do thủy-sư Đô-
đốc Courbet chỉ huy tới Đà-nẵng (Tourane). Hải đội gồm có
hai thiết giáp hạm : Bayard và Atalante ; một vận tải :
Annamite ; hai tuần dương hạm : Drace, Chateau Renaud ;
hai pháo thuyền : Vipère và Lynx.
Harmand và De Champeaux đóng trên thiết giáp hạm
Bayard.
Khi hải-đội Pháp tới cửa Thuận, Courbet liền phái một sĩ
quan đáp thuyền nhỏ đưa tối-hậu-thư vào cho Chánh-phủ
Nam-triều, hẹn đến chiều 18 tháng tám nếu Triều-đình Huế
không chịu nộp cho quân Pháp các pháo đài (đồn) ở cửa
Thuận-an thì Đô-đốc khai chiến.
Lá thư cấp bách làm cho Triều-đình hoảng sợ. Phái chủ
hòa muốn nộp phắt ngay cửa Thuận cho quân Pháp để giữ
thế bình yên. Vua Hiệp-Hòa thì do dự. Nhưng Tôn-Thất
Thuyết nhận thư một cách thản-nhiên !
Ngay hôm đó, ông cùng với con trai là Tôn-Thất Đảm
