quân Tây Sơn ra Bắc. Quýnh có ngờ đâu rằng khi Ngô Văn Sở sai Nguyễn
Văn Tuyết về Thuận Hóa cáo cấp, Bắc bình vương liền chính vương vị, đổi
niên hiệu là Quang Trung, rồi cất quân ra ngay. Tới Thanh Hóa, vua Quang
Trung sai thảo hàng thư gởi ra cho Sĩ Nghị để Nghị tự đắc mà không đề
phòng. Ngày ba mươi tháng Chạp năm Chiêu Thống thứ hai, quân Tây Sơn
qua sông Giản Thủy, thanh thế rất lừng lẫ. Các toán quân cần vương ở vùng
này không dám chống cự, đều tan vỡ cả. Đến sông Nguyệt Quyết thì gặp
quân Tầu, nhưng chưa đánh đã tan. Vua Quang Trung thúc quân đuổi theo
đến Phú Xuyên thì bắt sống được cả nên không một tên nào về báo được
với Tôn Sĩ Nghị. Ngày mồng bốn tháng Giêng, quân Tây Sơn tiến đến Hà
Hồi, vây kín lấy quân Tầu, rồi bắc loa lên gọi. Tiếng đáp lại như sấm vang.
Quân trong đồn này sợ hãi, phải xin hàng.
Vua Quang Trung lại sai quân lấy 50 mảnh ván, cứ ghép ba mảnh làm
một, rồi lấy rơm ướt mà quấn ở ngoài. Nhà Vua sai bọn quân khỏe mạnh,
giắt dao nhọn khiêng những mảnh ván ấy hai bên có 20 người cầm khí giới
đi kèm, thành một hàng trận hình chữ nhất. Nhà Vua cưỡi voi đốc chiến,
thúc quân tiến thẳng đến đồn Ngọc Hồi. Quân Tầu ở trong đồn bắn ra,
vướng những mảnh ván không tin một phát nào. Họ phải đốt lửa và bắn hỏa
hổ ra, không ngờ trời trở gió, khói lửa bay cả vào phía quân Tầu. Vua
Quang Trung thừa thế thúc quân sấn vào đồn, bỏ ván xuống đất và rút dao
nhọn ra đâm chém. Quân Tầu không đương nổi, phải bỏ đồn mà chạy.
Tướng Tầu là Thượng Duy Thăng bị chết trong đám loạn quân.
Tuy ngoài thành đánh nhau rất kịch liệt mà Tôn Sĩ Nghị tuyệt nhiên
không thấy biết gì cả.
Tại Thăng Long, Nghị vẫn cùng với vua Chiêu Thống uống rượu mừng
xuân. Ngày mồng bốn, chợt có quân đồn Ngọc Hồi chạy về cáo cấp. Tôn Sĩ
Nghị hoảng sợ, như kẻ bị sét đánh ngang đầu. Lập tức Nghị sai viên lãnh
binh Quảng Tây là Dương Hùng Nghiệp và hàng tướng Tây Sơn là Phan
Hoài Đức đi cứu. Lại sai luôn 20 kỵ binh đi theo, dặn hễ có tin tức gì thì
