Duy Sđd, tr.82. 86. Trích lại của Nguyễn Sinh
Duy, Sđd, tr.84. 87. Quốc sử quán triều
Nguyễn, Đại Nam Thực Lục, tập Chín, NXB
Giáo dục, 207, tr. 284). 88. P. Ký gởi Paul Bert
ngày 5/10/1886, trích lại của Nguyễn Văn
Trấn, Sđd, tr. 88). 89. Như chú thích (1) tr.
253, trang 90. 90. Như chú thích (1) tr. 253,
trang 92. 91. Trương Vĩnh Ký có một người
đồng châu là Nguyễn Văn Tạo cùng ở chung và
cùng làm thông ngôn như Trương. 92. Theo
báo Sông Hương, số 28, ngày 20/2/1937. 93.
Như chú thích (1) tr. 253, trang 75. 94. T.V. Ký
gởi vua Đồng Khánh ngày 27/9/1886, Nguyễn
Sinh Duy, Sđd, tr.84). 95. Ngoài những vụ việc
nêu trên, nhiều tài liệu còn cho biết chính T.V.
Ký là người đã thiết kế kế hoạch cho vua
Đồng Khánh tuần du hiểu dụ quân dân Quảng
Trị - Quảng Bình trong mấy tháng, T.V. Ký
cũng nhúng tay vào việc chiêu hồi vị tướng đã
có nhiều chiến công Hoàn Kế Viêm. T.V. Ký đã
tham mưu cho vua Đồng Khánh cử con cháu
những nhà yêu nước đối phó với các lực
lượng Cần Vương, tham mưu cho vua Đồng
Khánh giao cửa biển Đà Nẵng làm nhượng địa
cho Pháp. T. V. Ký đã chuẩn bị vai trò mới của
mình sau khi Pháp đã bình định xong các lực
lượng Cần Vương... Nhưng vì khuôn khổ bài
viết không cho phép nên chúng tôi sẽ viết tiếp
trong một dịp khác - NĐX. 96. Như chú thích
(1) tr. 253, trang 94. 97. Tạp chí Nghiên cứu
Lịch sử số 60, tháng 3/1963 và tham khảo
thêm (Documents pour servir à l’histoire de