Nhưng cũng từ ngày quan Tư nghiệp dâng sớ, nhà vua không lai vãng
đến tòa Kinh Diên để nghe giảng nữa. Chu An nghĩ lung lắm. Mái đầu đã
bạc, bụng chất chứa kinh luân, mà ngày nào ông cũng phải đến chờ người
học trò vĩ đại kia để hầu giảng cho trọn đạo một ông thầy, trọn nghĩa vua
tôi. Nhưng Dụ tông vẫn không ló đến tòa Kinh Diên. Bữa nay vừa đúng hai
tháng. Ông quyết không chờ thêm một ngày nào nữa. Ngay từ tối hôm
trước, ông đã gói ghém tất cả phẩm phục vua ban lại và đặt trên mặt chiếc
kỷ, nơi ông vẫn ngồi hầu giảng nhà vua. Bây giờ chỉ còn mỗi một việc là ra
đi. Chu An búi lại lọn tóc cho gọn, bên ngoài, ông quấn chiếc khăn vành
dây bằng lượt đen trùm lên búi tó. Rồi khoác lên mình chiếc áo thụng xanh
thuở hàn vi. Chợt nhớ ra điều gì, ông quay lại gọi tên trà nô và dặn: "Ngươi
lau rửa cẩn thận bộ đồ trà rồi để vào chỗ cũ. Hôm nay có việc ta phải đi
sớm". Xong, quan Tư nghiệp xỉa cho y ba tiền. Y chắp tay vái lia lịa. Bỗng
y sực nhớ ra, liền hỏi:
- Bẩm quan sư phó, ngài không chờ xem, ngộ nhỡ hôm nay quan gia
đến nghe giảng thì sao?
Chu An hất hàm: "Ờ ta bận". Với lấy cây gậy trúc, ông bước ra khỏi nhà
bái đường. Đi qua cửa Huyền Vũ, là cửa nhà vua vẫn thường qua đó để vào
tòa Kinh Diên, Chu An đặt chiếc mũ vua ban vào đầu gậy rồi treo lên cánh
cổng, và đi về phía bến Đông-bộ-đầu, nơi ấy tiểu đồng đã chờ sẵn ông với
một lá thuyền.
Sương giăng trắng cả kinh thành. Thăng Long như vẫn còn đang mơ
ngủ. Chu An vừa đi vừa ngoái lại nhìn những tòa tháp, những lâu đài, điện
các của kinh thành, như đang cố ngoi lên để khỏi bị ngợp chìm trong cái bể
sương kia mà lòng bùi ngùi khôn xiết. Có nhẽ nào, ông nghĩ - Có nhẽ nào
kinh thành của nước Đại Việt sừng sững thế này, chất chứa bao hào khí,
khiến lũ giặc Nguyên - Mông phái tán đởm kinh hồn, nhưng rồi một ngày
nào đó lại phải sập đổ vì một tên hôn quân. Lòng ông nghẹn uất. Trông
trước trông sau không thấy có ai, Chu An đưa ống tay áo thụng lên gạt thầm
mấy giọt lệ. Gần tới bến, quan Tư nghiệp cứ đi vài bước lại quay lại ngắm
rặng hòe, đang phơi những nhánh cành khẳng khiu ra che đỡ tuyết sương.
Vừa trông thấy con thuyền, Chu An đã kịp nhận ra có hai người từ dưới bến
