- Bẩm mẫu hậu, vào năm Tân mão (1351) con 15 tuổi, tức là đến tuổi
trưởng thành của người con trai thì Trâu Canh dâng phương thuốc phục
dương. Con thấy việc này là cần cho con, nhưng phương hại nhiều lắm, nên
không dám tự quyết. Con có nói y đem trình thượng hoàng.
- Ý thượng hoàng thế nào? Thái hậu nóng lòng hỏi.
- Dạ bẩm, phụ hoàng con chấp thuận.
- Có đúng phụ hoàng con chấp thuận không?
Giọng thái hậu nửa phần nghi hoặc nửa phần lo sợ.
- Tâu mẫu hậu con không dám sai lời. Sau khi phụ hoàng con chấp
thuận bèn mật giao cho hoạn quan chi hậu cục Mai Thọ Đức, là người tin
cẩn lo liệu. Nếu mẫu hậu không tin lời con thời cho Chi hậu cục vào đối
chất. Cả hiền tỉ con, công chúa Thiên Ninh chắc cũng chưa quên việc này.
Dụ tông nói trôi chảy, lại có phần đanh thép nữa.
Chính vì thế mà bà thái hậu thất vọng. Hình ảnh bậc minh quân đức độ
như Minh tông, suốt một đời bà thờ phụng, nay cái tấm mạng che ấy rơi
bịch xuống đất rồi. Bà nhìn gương mặt ông ghê tởm, như mặt của một tên
đồ tể đóng giả đấng minh quân. Còn Dụ tông thì nói làm gì. Tuổi trẻ vừa
háo sắc lại háo dục, vả lại nó được cha dung dưỡng. Bà thốt ra mấy tiếng
lục bục như trẻ con tập nói:
- Bất nhân! Bất nhân !
Dụ tông nghe được các lời ấy, bèn vội vã phân bua:
- Tâu, việc không phải chỉ có thế. Phụ hoàng con làm chỉ vì mẫu hậu đó
thôi.
- Vì ta? Bà nói như thét lên.
- Bẩm vâng, xin mẫu hậu bình tâm để con nói. Chẳng là mẫu hậu chỉ
sinh được hai anh em chúng con là trai. Huynh trưởng con vì tính tình
phóng đãng nên phụ hoàng không cho nối ngôi. Việc ấy khiến mẫu hậu
càng buồn. Lại nữa tới khi ấy Cung túc vương vẫn chưa sinh con. Mà thầy
thuốc cho biết huynh trưởng con mắc chứng bệnh vô sinh khó chữa. Nếu
con suốt đời mang bệnh, thời hai anh em con đều vô sinh. Việc đó khiến
cho mẫu hậu rất buồn, vì phụ hoàng con, ngoài mẫu hậu ra còn nhiều bà phi
khác, con cháu đông đúc chả nói làm gì.
