Và người ta nói đó là chính thượng hoàng Nghệ tông chiêm bao thấy em
trai mình là hoàng đế Duệ tông, chết trận tại Chiêm Thành từ tháng 5 năm
Đinh tỵ (1377) báo mộng. Chuyện đến tai Nghệ hoàng. Và rồi từ lúc nào
không biết, nhà vua lại nhận đúng là Duệ hoàng đã hiện về, và đọc cho ngài
nghe bài thơ ấy.
Bài thơ tung ra quả có làm cho Quý Ly lo ngại, ông đã suy nghĩ nhiều
đêm mà vẫn chưa tìm ra kế sách hữu hiệu đối phó với đám danh sĩ cao
ngạo. Ông đã nghĩ đến việc phải thủ tiêu bọn này, nhưng vẫn chưa có mảy
may chứng cớ để buộc tội họ. Song ông lại nghĩ, nếu tìm ra lỗi lầm của họ
rồi đe nẹt mà chinh phục họ nghe theo mới là thượng sách. Bởi nhẽ một
nước mạnh hay yếu, sang hay hèn là đều ở lớp người này quyết định cả.
Băn khoăn mãi rồi ông cho gọi các con vào bàn.
Hồ Nguyên Trừng, con trưởng của Quý Ly mạnh dạn nói:
- Thưa cha, nội tình trong nước hiện chưa ôn cố được, mà bên ngoài thì
người nước Minh dòm ngó ráo riết lắm. Vì vậy, cha phải thẳng tay trừng trị
kẻ nào có mưu toan chống lại ta. Suy cho cùng thì nguy hiểm nhất vẫn là
đám nho sĩ cao ngạo, tự vỗ ngực cho mình là chân chính. Một lời nói của
chúng, một áng thơ, văn của chúng có sức mạnh gấp trăm lần các đạo quân
lớn của ta. Hơn nữa thơ văn truyền tụng, không cần có quân ngũ, không cần
người dẫn đạo gì hết mà nó chỉ rỉ tai trong dân chúng, là nó sẽ tới mọi ngóc
ngách như là nước có thể rò rỉ, thấm tháp vào mọi nơi, mọi chỗ. Cho nên cứ
cho người lén thủ tiêu đám này là thượng sách.
Quý Ly vẫn lắng nghe người con trưởng nói, nhưng trong lòng ông cảm
thấy thất vọng.
Không đổi sắc mặt, ông quay sang hỏi người con thứ:
- Vậy chứ Hán Thương, ý con thế nào?
- Thưa cha, Hán Thương nói - Con nghĩ rằng cha con ta đang ngồi trên
đống lửa.
- Vì sao vậy? Quý Ly hỏi.
- Trình cha, thế nước hiện đang lâm vào tình thế hết sức bi đát Dân tình
nghèo xác, nhiều vùng dân còn bị đói, hoặc có người chết đói. Hàng mấy
chục năm nay mùa màng thất bát luôn luôn, mà sưu dịch lại cứ mỗi ngày
