nước nhà hay rắp tâm định mưu sát vua, chúa hoặc các tôn thần đã bị hành
hình và muốn trả thù dương gian bằng cách phá hại đồ vật hay bạo động
hiểm ác.
Muốn tránh những tai ương ấy, người ta mới nghĩ ra cách tế kỳ để ngăn
ngừa lũ quỷ dữ và xua đuổi giống tà ma. Chúa sai mở lịch chọn ngày,
thường thường cứ tế đúng vào hôm 25 tháng Hai tây lịch. Đàn tràng đã sửa
soạn xong thì chúa cùng các hoàng thân và các quan đi ra võ trường (?
arsenal). Chúa cưỡi ngựa ngồi voi hay ngự trên một chiếc kiệu có bánh do
mấy tên trai lực lưỡng đẩy; ngự kiệu, có tàn che. Đi hộ giá có đến một vạn
sáu hay một vạn tám bộ binh, không kể vô số ngựa voi đóng yên, đóng
bành cẩn thận. Các phố có loan giá đi qua thì đã có cờ, có trướng (che cho
kín?) và có quân lính cầm khí giới ngăn dân hàng phố mở cửa to hay cửa sổ
dòm nom hay rắp mưu làm bậy. Chỉ có các ngoại kiểu, ai đã xin phép là
được đứng xem thôi.
Ra đến võ trường, đáng lẽ các quan ai cũng phải về chỗ người nấy,
nhưng đã có quân của mình đứng thay rồi, tại bãi cát gần võ trường (Bãi
này mỗi năm một lớn do sông Cái đem cát từ Trung Hoa xuống).
Trên bãi cát đã dựng nhiều gian nhà tre và nhiều chiếc lều để che mưa
nắng. Chúa truyền lệnh là cờ nào ngũ nấy phải đặt binh, lính, súng, ngựa,
voi cho thành hàng lối; cờ xí phải treo lên cho rõ. Chiến thuyền phải cắm
theo dọc sông. Thủy binh bộ binh đặt thế nào cho có vẻ một đạo binh lớn.
Nếu thêm được quân có can đảm và các tướng súy là những người trai
tráng trọn vẹn chớ không phải là hoạn quan thì binh lực xứ này đáng sợ bao
nhiêu. Vì bộ binh có mặt lúc bấy giờ không dưới năm vạn có thao luyện
hẳn hoi, biết múa gươm bắn súng. Kỵ binh có năm nghìn người có yên
cương đầy đủ, có cung, tên, kiếm, súng. Voi có hai trăm năm mươi con
quen chinh chiến, không sợ hỏa công và tiếng đại bác, trên lưng voi có
đóng bành tựa như chiếc hộp hay chiếc ghế có lưng tựa, sơn son thiếp
vàng; mỗi voi có hai tên quân cầm thương và súng. Thêm ba trăm khẩu
thần công để theo hàng lối.
