với mủ và che kín nửa vai, áo cà sa màu tím, hạt dẻ nhạt và sẫm phơn phớt
hoa đào hay đen bóng; cũng có cái màu xanh, vàng hay đỏ hung.
Cũng có nhà sư mặc một thứ áo ngắn trên có nhiều đường thêu đối nhau
lồng hột thủy tinh hay pha lê ngũ sắc, óng ánh rất đẹp trong những dịp lễ
lớn.
Người Bắc kỳ chỉ dám ăn mặc ở kinh kỳ, còn ở các tỉnh, và các làng
khác, tuy họ không thiếu gì áo đẹp, họ ăn mặc tồi tàn để cho người khác
khỏi biết rằng họ giàu có và sung sướng để tránh cho quân gian phi khỏi
đến cướp phá, cho bọn quan lại khỏi đến sách nhiễu lợi dụng, bắt chịu thuế
má cao, đóng góp nặng.
Nhà cửa của người Bắc kỳ
Nhà cửa của người Đàng Ngoài và lối họ xây dựng nhà cửa rất giản dị,
không được suy nghĩ kỹ càng và không theo một chủ ý gì cả. Bởi thế họ
không cần gọi đến các kiến trúc sư, đến các ông thợ cả vì theo tôi không
cần tinh khôn lắm mới dựng được cho mình một mái nhà, những cái nhà,
những cái lều như thế. Làm gì có những sự chạm trổ tinh vi, những gian
nhà đẹp như những lâu đài. Mọi vật đều làm bằng gỗ và rơm. Bọn cùng dân
cam lòng dựng bốn cái cột hình tròn, được bào đục ít nhiều, lên trên những
khối đá tròn và rộng nhiều hay ít dùng làm trụ đỡ vì không thể chôn chân
cột xuống đất trừ phi cột ấy làm bằng một thứ gỗ rất hiếm và đắt không
mục ngay ở dưới đất. Họ đặt lên trên bốn cái cột đó nhiều miếng gỗ khác;
khi nào những người dân túng thiếu này muốn làm nhiều gian nhà, họ dựng
thêm nhiều cột, vách, ván hay tre, trát bằng một thứ bột rất nhuyễn màu
thiên thanh nhạt. Nền bằng đất nện kỹ, mái lợp rơm hay rạ. Nhà làm cách
xa nhau, chung quanh có hàng rào sậy, có vườn, có ao thả cá, cá là món ăn
thường của người nghèo: trước khi vào nhà, họ ra ao rửa chân. Nhưng tôi
ngạc nhiên hơn cả khi tôi thấy không có một nhà tu khắc khổ nào có đồ đạc
giản tiện hơn những giường chõng của người Đàng Ngoài nghèo túng này,
giường đặt cách mặt đất chừng hai thước chỉ gồm có một lớp gỗ dài bốn
