V. JEAN BAPTISTE TAVERNIER
Jean Baptiste Tavernier (1605 - 1689) là một lữ khách và cũng là một
thương nhân buôn ngọc người Pháp vào thế kỷ XVII. Tavernier là thương
nhân du lịch hơn 120.000 dặm bằng tiền của ông ta. Trong khoảng từ năm
1630 đến 1668 ông đã thực hiện 6 cuộc hành trình đến Ba Tư và Ấn Độ.
Vào năm 1675, Tavernier theo lệnh của Louis XIV - khách hàng quen của
ông ta, đã cho xuất bản Les Six Voyages de Jean-Baptiste Tavernier (Sáu
cuộc hành trình, 1676)
Bàn qua về Đàng Ngoài (Royaume de Tunquin) và tại sao tác giả lại biết xứ ấy
Xứ Đàng Ngoài từ lâu lắm không được các nước Âu châu biết đến; đôi
khi có người viết sách du ký thì lại không biết rõ xứ này, hoặc trí nhớ
không được tinh tường chắc chắn cho lắm. Nói thế không phải để chỉ trích
họ. Tập sách tôi đem xuất bản đây là nhờ em tôi (chuyến thứ hai sang Ấn
Độ, tôi đem em tôi theo; từ Batavia, Bantamt, hoặc Achem
nó có qua
Đàng Ngoài mười một mười hai chuyến) giúp tôi khi ở Batavia và Bantam,
tôi còn được gặp nhiều người Đàng Ngoài sang buôn bán, họ có chỉ dẫn
cho tôi nhiều điều về xứ họ; đi với những ông này có nhiều nhà sư trông
nom việc cúng lễ và nhiều văn nhân để dạy dỗ con cháu các ông lái, vì các
ông này đem gia đình theo; các tăng nhân và nho sĩ ấy đã vui lòng giúp tôi
biết rõ xứ Đàng Ngoài. Trái lại tôi cũng nói cho họ hiểu nền chính trị nước
Pháp ta thế nào, tôi đem bày cho họ xem tập địa đồ thế giới, nhiều địa đồ
riêng từng vùng và chỉ cho họ hiểu mặt đất sắp đặt thế nào và có những
nước nào. Họ hoan hỉ lắm.
