Ở trang đầu cuốn Xóm Cầu Mới (Bèo giạt) có hàng chữ: "Trên Núi,
ngày 16 tháng 10 năm 1949, 1 g 30 trưa".
Ở trang phác hoạ bìa cuốn truyện dài Hai con mắt có dòng chữ: "Vụt
nghĩ ra 26-4-1961 - 11 giờ (12 tháng 3 năm Tân Sửu)".
"Trên Núi" là một chỗ ở Hương Cảng. "Trên Núi", hai chữ ấy đưa ra thêm
một chuyện nữa: Là, ngoài thời điểm, lắm khi Nhất Linh còn ghi địa điểm
sáng tác:
Ở trang phác hoạ bìa cuốn truyện dài Vui buồn (trong bộ Xóm Cầu
Mới) bản thảo viết lại lần thứ ba, có lời ghi: "Hàng Bè. 1951". Rồi ở
trang đầu tiên cũng bản thảo này, bấy giờ lại mang tên Xóm Cầu Mới,
có lời ghi: "Saigon - 1951. Viết lại lần thứ 4". Thì ra cùng trong một
năm tác giả đã hăm hở viết lại đoạn sách này hai lần, ở hai nơi, và đã
quyết định đổi cả nhan sách.
Bao nhiêu ghi chép ấy trên các bản thảo có ích lợi như thế nào? Ngày
tháng, giờ giấc viết, nơi chốn đích xác mình từng ngồi viết ra câu nọ
chuyện kia, những cái ấy một khi ghi nhớ rõ sẽ có đóng góp nào cho giá trị
tác phẩm, cho công việc sáng tác? Tất nhiên những ký chú về hoàn cảnh
biên soạn có ích lợi cho việc nghiên cứu văn học về sau; nhưng đối với
chính tác giả thì tôi không có cơ hội nhận thức được cái ích lợi. Hoạ chăng
có nhận thấy cái gì như thể một sự hài lòng, hứng chí, của tác giả khi bắt
đầu và khi hoàn tất một tác phẩm.
Dù sao, những dòng chữ nói trên của Nhất Linh đã đưa tôi đến sự liên
tưởng tới mấy sự kiện trong đời ông. Chẳng hạn:
