nhớp của máu, máu mà ta phải nhúng tay vào mới đứng lên được, thở hít
mệt nhọc, băng giá chung quanh, cái chết khổng ghê bằng cái thiếu tiện
nghi để chết. Rồi tôi nhìn anh ta mà tư lự mãi, đến nỗi sầu não khi tự tôi
tỉnh thức, đến việc lại gánh lên vai cái khát, cái nắng, lại gánh lên vai cuộc
đời, giấc mơ mà người ta đâu có chọn lựa.
Nhưng anh ta đã đứng lên, đang nhìn vào mắt chúng tôi.
“Đến giờ rồi à?”
Chính chỗ này xuất hiện con người. Chính chỗ này mà con người tuột
khỏi mọi sự dự kiến của logic: viên trung sĩ mỉm cười! Vậy thì cái ám ảnh
đó là gì? Tôi còn nhớ một buổi tối Paris mà Mermoz và tôi với vài người
bạn nữa bày một bữa tiệc mừng, không nhớ là để kỷ niệm cái gì, mờ sáng
chúng tôi gặp lại nhau ở cửa một quán bar, hơi hối vì mình đã nói quá
nhiều, uống quá nhiều, nhọc mệt một cách vô ích thế. Song da trời đã
chuyển sang tái nhợt rồi, Mermoz bỗng siết chặt cánh tay tôi, siết mạnh
đến, nỗi nghe móng tay anh bấm vào da thịt tôi. “Cậu thấy không, giờ này ở
Dakar…” Là giờ mà các công nhân sửa máy dụi mắt và rút các vải bọc
chong chóng, giờ mà phi công hỏi tin khí tượng, giờ mà Trái đất chỉ còn
gồm toàn bầu bạn. Da trời đã ửng, và người ta lại sắp bữa tiệc, nhưng cho
những người khác, người ta đã căng chiếc khăn bàn của các bàn tiệc mà
khách mời tuyệt đối không phải là chúng ta. Những kẻ khác nữa sẽ thử vận
may vận rủi của mình…
“Thật bẩn thỉu, ở đây…” Mermoz sau cùng nói.
Còn anh, anh tiểu đội trưởng, anh được mời dự bữa tiệc nào mà thật
đáng cho anh hy sinh?
Lúc ấy, tôi đã ghi nhận được những lời tâm sự của anh. Anh đã kể cho
tôi nghe câu chuyện của anh: là một người kế toán nhỏ bé đâu đó ở
Barcelona, 1 ngày xưa anh xếp chữ số thành những hàng dài mà không lưu
ý nhiều lắm đến những việc chia năm xẻ bảy của đất nước anh. Nhưng một
người bạn tòng quân, rồi một người thứ hai, rồi một người thứ ba, và bỗng
nhiên anh kinh ngạc nhận thấy một thay đổi lạ kỳ: những điều anh lo toan,
dần dần anh thấy chúng viển vông. Những điều anh vui thích, những điều
anh lo âu, cái tiện nghi bé nhỏ của anh, tất cả cái đó là thuộc một niên đại
