236
XỨ ĐÀNG TRONG
Nơi
Số thuyền
Triệu Phong
40
Quảng Bình
10
Nam Bố Chính
10
Quảng Nam
60
Quy Nhơn
93
Phú Xuân
44
Diên Khánh
32
Bình Thuận
45
Gia Định
7
Các sự kiện trên đây cho thấy là Quy Nhơn, vì là vùng nằm
ở giữa, đã phải gánh chịu phần lớn những đòi hỏi về nhân lực
và tiền của cho việc giải quyết các khó khăn ở cả phía bắc lẫn
phía nam của Đàng Trong. Nói cách khác, sự phát triển của
người Việt xuống phía nam đã để lại một hậu quả nặng nề trên
vùng đất Quy Nhơn.
Một nhân tố khác cũng đã làm cho tình hình ra xấu thêm. Vì
cần tài chánh, triều đình Huế gia tăng áp lực trên người miền
núi để giúp bù đắp vào sự thâm hụt trong thu nhập do tình hình
sa sút của nền ngoại thương gây nên. Phía đông và tây đã phục
vụ họ Nguyễn khá tốt trong quá khứ, do đó, họ Nguyễn đã có
thể dồn tâm trí vào việc đối phó với mối đe dọa từ phía bắc và
vào việc mở rộng xuống phía nam. Các mối quan hệ tương đối
ôn hòa với các dân tộc tại cao nguyên trong hai thế kỷ đã khiến
họ Nguyễn coi vùng đất phía tây là vùng đất an toàn. Và hậu quả
là họ đã đẩy người vùng cao nguyên tới đường cùng.
Những đòi hỏi mới về thuế cũng ảnh hưởng trên người nông
dân Việt Nam. Ngoài số thuế đất phụ thu người dân sống trong
www.hocthuatphuongdong.vn
