264
XỨ ĐÀNG TRONG
ứng trong vòng 48 tiếng. Kế đó, họ được lệnh kéo lên phía bắc
tới ranh giới Đàng Ngoài để chờ lực lượng của họ Trịnh (mặc
dù không mấy người tin là họ sẽ thực sự tới).
Ngày 31-5-1642, người Hà Lan tiến vào vịnh Cambir (Qui
Nhơn), đốt 400 hay 500 căn nhà cùng với các kho gạo và bắt 38
người. Có thể ở thời điểm này, họ quyết định dùng vũ lực để giải
cứu những người Hà Lan bị giữ ở Hội An mà không chờ viên
toàn quyền cho phép. Họ tiếp tục bắt giừ những người sống ở
bờ biển nhưng số người bị bắt xem ra không nhiều. Trong vòng
10 ngày, họ chỉ bắt thêm được 11 người. Để có thể bắt thêm
nhiều người nữa, Jacob van Liesvelt đề nghị tới đảo Campelo,
bề ngoài làm ra vẻ thân thiện và dụ người Đàng Trong họ gặp
lên một trong số các tàu để bắt giữ họ.
Hoặc vì người dân ở Qui Nhơn đã báo cáo về các hành động
của người Hà Lan hoặc vì các thám thính viên của Đàng Trong
đã nắm được các tin tức nên khi người Hà Lan đến, họ đã thấy
là “chính quyền Quinam đã đặt các vùng bờ biển trong tư thế
phòng thủ”.
1
Khi Van Liesvelt lên bờ cùng với 150 người, ông đã
bị tấn công và bị giết chết cùng với 10 người của ông.
Lạ là Tiền biên đã không đề cập đến câu chuyện này. Họ
Nguyễn, trong khi tìm cách ngăn không cho người Hà Lan cấu
kết với Đàng Ngoài đế chống lại mình, đã cho Van Linga thấy
nỗi thất vọng của họ về việc người Hà Lan tấn công họ, nhưng
lại không đáp ứng ngay đòi hỏi phải thả các tù nhân người Hà
Lan. Ngày 16-6, người Hà Lan đã giết 20 con tin người Đàng
Trong tại Turan, đoạn bỏ ra Đàng Ngoài. Viên chỉ huy người
Hà Lan yêu cầu chúa Trịnh gửi lực lượng tấn công Đàng Trong.
Trịnh Tráng nói là ông đã gửi nhưng lực lượng của ông đã quay
1 Buch, trg. 86.
www.hocthuatphuongdong.vn
