Vàng chì lẫn lộn. Lũ Hời...” Lớn lên, nhận thức ra rằng, tiền nhân ta kiêu
ngạo quá lố, tự tôn quá đáng. Chiêm Thành xứ sở thời đó văn hóa cao,
đồng thời không kém phần lãng mạn, tự chọn bông hoa sắc trắng, có mùi
hương đặc biệt đặt tên cho xứ sở mình. Chiêm Thành đã thuộc về tiền kiếp,
và tháp Chàm giờ đây, tựa như nghĩa trang tích tụ, ẩn náu cho những oan
hồn bay bổng trong không gian. Mỗi viên gạch là một linh hồn. Áp sát tai,
nghe tiếng thì thầm rên rỉ ru hời. Gió hú từng cơn trên đỉnh tháp, âm khí
lạnh lẽo, mây đen đùn về tứ phương. Tháp phơi sương sớm, nắng gắt, mưa
rào, trăng chiếu sáng trôi hằng bao thế kỷ.
Ngày trước, vua cha mộ đạo Phật như Trần Nhân Tông cũng cậy nhờ con
gái để bành trướng lãnh thổ, mở mang bờ cõi.
Ngày nay, phụ nữ Việt Nam tự chọn đàn ông ngoại quốc làm chồng. Đủ
mọi giống dân, màu da, ngôn ngữ.
Lịch sử văn minh nhân loại, đàn bà quả là khai phóng, khai hóa, dám phá
bỏ biên cương, lãnh thổ, nhấc chân ra khỏi lũy tre làng. Đàn ông luôn cố
giữ gìn, duy trì sợ mất giống, mất gốc, sợ bị đồng hóa. Bằng mọi cách, phải
kiếm cho được thằng con trai để giữ cái họ, dù rằng, trong quá khứ, cái họ,
đã nhiều lần bị đổi.
Mối bi kịch của đất Chiêm Thành.
Sự thất tín của người Việt Nam.
Dù sao, công chúa Huyền Trân không bị tuẫn táng trên hỏa đàn, mà được
cùng người tình Trần Khắc Chung lênh đêm trên sóng nước hơn một năm,
thời gian dài hơn làm bà hoàng hậu xứ Chàm với mỹ hiệu Parameshvari,
Nữ Thần Tối Thượng.
58
Thập niên 60, những người nồng nhiệt tham gia chống chiến tranh Việt
Nam. Thắp nến đi vòng quanh trong sân trường, dưới lòng bàn chân là
thảm cỏ mướt mịn, miệng gào to, “make love, not war!” Họ là thành phần
phản chiến, thân cộng, ủng hộ Hà Nội. Mary McCarthy, Susan Sontag, Joan