Chứ như chúng ta hiện giờ thì tâm thức chúng ta là thành quả của
hàng nghìn vạn năm của những ảnh hưởng sinh lý, xã hội được tạo
nên bởi hoàn cảnh, bởi phong thổ, bởi ẩm thực, vân vân. Điều đó
khá dĩ nhiên rồi. Chúng ta bị ảnh hưởng bởi thức ăn vật uống, bởi
báo chí ta đọc, bởi vợ chồng, bởi người lân cận, bởi chính trị, bởi
radio, bởi tivi và muôn ngàn thứ khác. Chúng ta luôn luôn bị biến đổi
bởi những gì trút đổ vào chúng ta từ mọi phía, vào trong vô thức lẫn
ý thức. Và chúng ta không thể nào nhận thức được sự thể đó để
không còn bị nô lệ, không còn bị nhiễm độc bởi sự thể đó sao?
Thiếu vắng nhận thức đó, tâm trí chúng ta sẽ chỉ là những dụng cụ
cho hoàn cảnh của ta thôi. Tâm thức ta có thể tạo nên những hình
ảnh mà nó tưởng là Thượng đế hay là chân lý vĩnh cửu để tin tưởng
vào, nhưng tâm thức ấy vẫn tiếp tục bị uốn nắn bởi những thúc bách
của hoàn cảnh, bởi những trạng thái căng thẳng của nó, bởi những
mê tín, những áp lực của chính nó và niềm tin của nó, nên tuyệt đối
không phải là một tâm thái mộ đạo.
Là những tín đồ Cơ đốc, các ngài đã được dưỡng dục trong một
giáo hội do con người tạo dựng trải quả một thời gian dài hàng hai
nghìn năm, với những vị cố đạo, với những tín đíều, những nghi
thức lễ bái của nó. Thuở bé, các ngài đã được rửa tội và khi các
ngài lớn lên, người ta bảo với các ngài những điều các ngài phải tin
tưởng. Tức là các ngài đã trải suốt qua tiến trình của trạng thái qui
định và của sự tẩy não. Áp lực của thứ tôn giáo chuyên môn tuyên
truyền đó rõ ràng là hết sức mãnh liệt, nhất là vì nó đã được tổ chức
chu đáo và có thể gây một ảnh hưởng tâm lý, bằng giáo dục, bằng
sự sùng thượng hình ảnh, bằng sợ hãi và bằng muôn ngàn cách thế
qui định tâm thức. Ở khắp Đông phương, con người cũng bị qui định
một cách nặng nề trầm trọng bởi những tin tưởng, tín điều, mê tín và
tập tục có từ cả hàng vạn nghìn năm trước hay lâu hơn nữa.
Nhưng bao lâu không có tự do thì tâm thức không thể khám phá
được sự thật – và để có sự tự do đó, tâm thức phải vượt thoát khỏi
ảnh hưởng của quốc tịch các ngài và ảnh hưởng của giáo hội với
những tin tưởng và tín điều của nó, và các ngài cũng phải thoát khỏi
lòng tham lam, tính ganh tị, tình tự sợ hãi, nỗi thống khổ, sự tham
