biết lát nữa đây ăn cơm ở đâu – trừ ra ở Đông phương là nơi có thể
thản nhiên nhận lấy sự bất an vật chất để lê chân từ làng này qua
làng khác, vân vân. Thực là may hay chẳng may, ta không làm được
thế ở xứ này, ta dễ bị bỏ tù vì tội lây lất lang thang với bao cái rắc rối
dính liền theo đó…
Ở thú vật, ở đứa bé, đứa trẻ con, nhu cầu an toàn về thể chất rất là
mạnh mẽ. Nhưng nhiều người trong chúng ta lại muốn có sự an ninh
tâm lý: trong những gì ta làm, suy tưởng và cảm nhận, ta đều muốn
có sự an ninh, sự chắc chắn. Bởi thế nên ta phát khởi cái tâm thức
quá đỗi tranh chấp, bởi thế nên ta ganh ghét, tham cầu, đố kỵ, hung
bạo, bởi thế nên ta quá đỗi lo toàn về những điều tuyệt đối không
quan trọng gì cả. Cái nhu cầu quyết liệt về sự an ninh tâm lý ấy, vốn
hiện hữu từ mấy triệu năm rồi mà chúng ta vẫn không bao giờ tự hỏi
xem sự thực của nó nằm ở đâu. Chúng ta đã chấp nhận cho rằng
chúng ta cần phải có an ninh tâm lý trong những cuộc tương giao
với gia đình, với vợ hay chồng, với con cái, với của cải, với cái ta gọi
là Thượng đế. Ta phải có sao cho được sự an ninh mới nghe, bất cứ
với giá nào.
Mà đây tôi muốn thông cảm với nhu cầu an ninh tâm lý kia, vì đó
đích thực là một vấn đề. Đối với phần đông chúng ta, không cảm
thấy mình được an ninh tâm lý, là hỏng chân thất thế, là loạn trí hay
trở nên ngơ ngác quái gở lập dị rồi. Ta có thể nhận thấy cái nhìn ngơ
ngác quái gở đó trên vẻ mặt của nhiều người. Tôi muốn khám phá
xem nhu cầu an ninh này thật sự do đâu mà ra, vì chính sự tham
cầu này mà giữa những cuộc tương giao nhân sinh mới dấy khởi
lòng ganh ghét, lo âu, thù hằn, cảnh khổ sở mà phần đông chúng ta
đang sống. Cứ mong cầu sự an ninh ấy từ hàng triệu năm đã trước
nhiễm quá đỗi như vậy rồi, làm sao tâm thức ấy có thể khám phá
được bản chất đích thực của nhu cầu kia? Dĩ nhiên nếu tôi muốn
khám phá thì tôi phải hoàn toàn thông cảm với nhu cầu ấy. Tôi
không muốn nhờ ai dạy cho tôi: như vậy là dại dột – tôi phải tự mình
tìm học. Tôi phải khai phá, phải nhận biết nhu cầu an ninh ấy, phải
hoàn toàn mật thiết với nó, bằng không tôi không thể nào biết được
rằng có hay không cái mà người ta gọi là sự an toàn, an ninh. Chắc
chắn đây là vấn đề chính yếu cho phần đông chúng ta. Nếu tôi tìm
