Nhưng tâm thức các ngài có đủ khả năng thu hồi hết sự chết về
ngay trong hiện tại tổ chức thời này không? Các ngài theo dõi tôi
chứ? Sự thật cái chết không phải là cái gì ở tận đằng xa kia đâu: cái
chết ở tại đây và ngay bao giờ. Cái chết hiện diện khi ta nói năng,
khi ta hưởng lạc, khi ta lắng nghe, khi ta đến sở làm. Cái chết hiển
hiện ở đó mọi lúc trong cuộc sống như tình thương vậy. Nếu các
ngài nhận thấy được một lần sự thể ấy, các ngài sẽ thấy rằng tình tự
sợ chết không còn nữa. Không phải ta sợ cái-không-biết mà ta sợ
mất cái-biết. Ta sợ mất hết gia đình, sợ bị cô độc, không ai bầu bạn,
ta sợ nỗi khổ về cô độc, hành hạ, sợ không có cảm giác và mất hết
của cải đã được tích lũy. Ta sợ phải xa lìa cái-biết. Cái biết là ký ức,
và tâm thức bám víu vào ký ức ấy, nhưng ký ức chỉ là máy móc,
điều đó đã được các máy tính điện tử chứng minh hết sức ngoạn
mục.
Muốn thấu hiểu vẻ đẹp và bản chất phi thường của sự chết, ta phải
giải thoát khỏi cái biết. Chết với cái biết là bắt đầu thấu hiểu sự chết,
bởi vì bấy giờ tâm thức chuyển mình mới mẻ, trong nó không còn sợ
hãi nữa và ta có thể đi vào cái trạng thái được gọi là sự chết. Kẻ
thông minh đích thực mới thấu hiểu được thời gian, tư tưởng và đau
khổ. Chỉ kẻ đó mới thấu hiểu được sự chết. Thứ tâm thức biết chết
từng giây từng phút, không bao giờ tích trữ, không bao giờ gom góp
kinh nghiệm, mới là tâm thức vô tư vô nhiễm và do đó mới luôn luôn
nằm trong một trạng thái thương yêu thường trực.
Không biết các ngài có muốn hỏi chi thêm về vấn đề đó không, để
chúng ta đi sâu vào các chi tiết.
H: Thưa ngài, giữa tư tưởng của ngài và tư tưởng Cơ đốc về tình
thương, khác nhau chỗ nào?
K: Tôi e không thể nói được chỗ đó với ngài. Tôi không có "tư
tưởng" tình thương, nếu ta nghĩ về tình thương, thì đấy không phải
là tình thương, chắc ngài biết là có một sự khác biệt lớn lao giữa
một nhu cầu bình thường về dâm dục với những tư tưởng kích thích
cảm giác. Tâm thức chỉ biết lo hưởng lạc, chỉ biết nghĩ đến khoái
