lạc, rơi vào cảnh không còn lương thực, việc thường xảy ra trong chiến
dịch, [220a] không ai chịu đựng được thử thách bằng người. Ngược lại, khi
được tiếp tế đầy đủ, cũng không ai tương xứng với người trong vấn đề thụ
hưởng. Chẳng hạn, mặc dù uống miễn cưỡng, khi bị nài ép, người hạ tất cả
chúng tôi. Điều kỳ lạ nhất ấy là, không ai thấy người say. Tôi nghĩ sự thật
chút nữa quý vị sẽ thấy hiển nhiên. Cũng như khi phải đương đầu với mùa
đông (mùa đông ở đó thật khủng khiếp), sức chịu đựng của Socrates cũng
thuộc hạng phi phàm. Ví dụ, có một lần, thời tiết băng giá hãi hùng đến độ
không ai dám ra ngoài, [b] nếu có ra ngoài, ai cũng quấn mình trong lớp
lớp quần áo cung cách kỳ cục hết sức, và còn lấy da cừu và miếng nhung
bọc thêm vào giày. Trái lại, giữa tiết trời ác liệt như thế, vẫn vận chiếc áo
ngoài ngắn như thường lệ, chân trần không giày, Socrates đi trên băng
nhanh hơn mọi người đi giày. Binh sĩ nhìn nghi ngờ, [c] bụng bảo dạ người
muốn tỏ ra vẻ khinh thường bọn họ.
Lúc đó là thuộc địa của Corinth. Mặc dù liên minh với Athens nhưng thành
phố vẫn liên hệ với mẫu quốc. Năm 431 TCN, trong cuộc chiến tranh
Peloponnese, muốn bảo đảm tình trạng trung thành, Athens ép buộc thành
phố cắt đứt liên hệ với Gorinth. Potidaea từ chối và bị Athens bao vây hai
năm. Mùa đông năm 430/429 TCN, Poddaea đầu hàng. [Xem Thucydides,
Lịch sử chiến tranh Peloponnese, Oméga Plus Books, 2018, Chương XIV,
các tr. 72-77.] Chiến dịch cũng được nhắc qua trong Ngày cuối trong đời
Socrates, [Oméga Plus Books, 2018, tr. 131] và Charmides 153a.
Thôi tạm gác chuyện đó! Nhưng quý vị phải nghe chuyện Socrates đã
thực hiện trong chiến dịch - ‘chiến công tuyệt vời anh hùng đã liều mạng
anh dũng hoàn thành’
. Một hôm, rạng đông, bắt đầu suy nghĩ vấn đề gì
đó, Socrates đứng ngoài trời, cố gắng hình dung. Người không thể giải
quyết, song không bỏ cuộc. Người cứ đứng đó dán mắt vào chỗ từng nhìn.
Đến trưa, nhiều binh sĩ thấy vậy, hoàn toàn ngạc nhiên không hiểu, họ kháo
nhau Socrates đứng đó cả ngày, suy ngẫm cái gì không biết. Sau bữa ăn
mấy binh sĩ Ionia
đem đồ ngủ ra ngoài (lúc ấy là mùa hè), phần để ngủ
chỗ mát mẻ, dễ chịu, phần để quan sát xem Socrates có ở bên ngoài suốt
