- oiônistikes, về cả tên gọi lẫn thành quả, và sự điên rồ - mania - do thần
linh truyền phả ngoạn mục hơn kiềm chế do con người tự chủ.
Từ chỉ sự điên rồ là “manikê” và tiên tri là “mantikê”, trông tương tự song
thực ra khác biệt; “Mantikê” chỉ tình trạng phụ nữ bị ám ảnh thốt lời do
thần linh truyền cảm khó hiểu đối với người thường. Tu sĩ gọi là
“prophètai” có bổn phận chuyển dịch lời thốt như thế thành tiếng Hy Lạp
bình thường.
Thứ hai, sự điên rồ có thể cung cấp cứu độ đối phó với gian nguy
khủng khiếp như bệnh dịch bao trùm gia đình nào đó do xưa kia phạm lỗi,
[e] điên rồ xuất hiện giữa số người cần tìm đường thoát hiểm; điên rồ cung
ứng tiên tri, tìm kiếm che chở trong cầu nguyện, thờ phụng thần linh. Qua
việc thực hiện nghi thức thanh tẩy và thụ pháp, khi chạm vào thân thể, sự
điên rồ đưa con người kinh qua gian nguy tới bến đậu an toàn mãi mãi
trong tương lai. Vì điên rồ đã tìm thấy, đối với người cảm nghiệm điên rồ
và ám ảnh một cách đúng đắn, phương cách để giải thoát tai họa hiện tại.
Thứ ba, [245a] là loại điên rồ Thi Thần ám ảnh, ốp bắt tâm hồn trinh
nguyên và mẫn cảm, đánh thức và khuấy động nó bằng những khúc ca tán
tụng thần rượu say sưa, cuồng loạn, lắng nghe thi ca ngợi ca thành quả quá
khứ và giảng dạy thi ca đó cho thế hệ tương lai. Nếu người nào tới cổng lâu
đài thi ca và hy vọng trở thành thi sĩ xứng đáng, với hiểu biết chuyên môn
về đề tài mà không nhận được sự điên rồ từ các Thi Thần, người đó ắt sẽ
thất bại; lời thơ đến từ lý trí sẽ hóa vào hư vô trước lời thơ sinh ra từ sự mất
trí.
Nguyên văn: “technê”, loại hiểu biết thực dụng có thể học từ thầy dạy hay
thực tập. Thường hiểu là “tay nghề”, “khéo léo”, “kỹ năng” và “nghệ
thuật”. “Technê” có thể bao gồm cả y học, hùng biện, tu từ, chính trị, chiến
tranh hay đóng giày. Qua Platon, Socrates thường đặt “technê” tương phản
với cảm hứng (inspiration); xem Ion (từ đầu chí cuối), Ngày cuối trong đời
Socrates, [Omega Plus Books, 2018, các tr. 13-14] và Meno 99d. Cuối đối
thoại, Phaedrus sẽ tìm hiểu khả năng chuyên môn của khoa hùng biện.
