Bên cạnh đó, ta có thể kể ra [b] nhiều thành quả ngoạn mục hơn nữa
có được nhờ sự điên rồ thần linh ban cho. Bởi vậy, chúng ta không nên lo
sợ tình trạng đó, cũng đừng để ai quấy rầy hay đe dọa bằng diễn từ hàm
ngụ về tình cảm nên quý mến người tỉnh táo hơn người đang say sưa.
Ngoài điểm đó, nếu muốn tỏ ra có lý, đối thủ của chúng ta phải cho thấy
thần linh không trao tình yêu như mối lợi cho người yêu và người tình.
Phần mình, chúng ta phải chứng tỏ ngược lại, thứ điên rồ này thần linh ban
cho là để giúp chúng ta đạt may mắn hơn hết. Điên rồ đó sẽ là chứng cớ [c]
thuyết phục người đầu óc uyên thâm, song không thuyết phục nổi người
tinh thần quyết liệt.
Trước hết, chúng ta phải tìm hiểu sự thật về bản chất
của linh hồn, thiêng liêng hay trần tục, xem xét linh hồn vận dụng thế nào
và cái gì tác động đến nó. Bằng chứng bắt đầu từ đây:
Hai từ “deinós” và “sophós” đối nghịch thường thấy trong đối thoại của
Platon (Protagoras 341a; Theaetetus 154d, 173b). Người “deinoi” là người
có đầu óc quyết liệt, chủ trương thuyết duy vật; người “sophoi” là người
tôn trọng triết lý.
Tất cả linh hồn đều bất tử. Sở dĩ vậy ấy là vì cái gì luôn luôn di động
đều bất tử. Đối với cái di động cái khác và bị cái khác di động, thì ngừng di
động là ngừng sự sống. Chỉ cái tự nó di động là không bao giờ ngừng di
động, vì nó không từ bỏ là chính nó. Nó là nguồn gốc
động trong bất kể vật gì di động; nguyên lý là cái không sinh ra, không có
bắt đầu. Sở dĩ vậy ấy là vì bất kể cái gì có bắt đầu đều phát xuất từ nguồn
gốc, [d] song nguyên lý không có nguồn gốc, bởi nếu do nguồn gốc mà bắt
đầu thì không còn là nguồn gốc nữa. Vì không có bắt đầu, vì là cái không
sinh ra, tất nhiên cũng là cái không thể bị hủy diệt. Sở dĩ vậy ấy là vì nếu bị
hủy diệt, nguồn gốc sẽ không bao giờ bắt đầu trở lại từ bất kể cái gì và
không có cái gì có thể bắt đầu từ nguồn gốc, nghĩa là nếu mọi thứ bắt đầu
từ nguồn gốc. Đó là lý do tại sao cái tự di động là nguồn gốc của di động.
Và đó là lý do tại sao cái đó không thể bị hủy diệt hoặc bắt đầu trở lại; nếu
không toàn thể bầu trời [e] và mọi thứ đã hình thành, theo quy luật sinh sản,
sẽ sụp đổ, ngừng di dịch và không bao giờ chuyển động nữa. Khi đã chứng
