Socrates. Tranh luận về cái công bằng chính trực và cái bất công bất
chính?
Phaedrus. Đúng rồi.
Socrates. Người tiến hành việc này theo nguyên tắc nghệ thuật [d] có
thể làm cùng một điều xuất hiện trước mặt cùng một người mới đầu công
bằng chính trực, về sau theo ý riêng lại bất công bất chính hay không?
Gorgias người đảo Leontini, giáo sư hùng biện lừng danh đến thăm Athens.
Ông còn để lại hai diễn từ, một ca ngợi Helen, một bênh vực Palamedes.
Thrasymachus vùng Chalcedon người sau biết rất ít, xuất hiện trong Cộng
hòa phần 1. [Xem Plato, Cộng hòa, Omega Plus Books, 2018, các tr. 66,
89-136.] Theodorus vùng Byzance người sau không biết gì mấy (không
phải nhà toán học cùng tên xuất hiện trong đối thoại Theaetetus) ngoại trừ
việc là giáo sư hùng biện cuối thế kỷ V TCN và viết sách về nghệ thuật
này.
Phaedrus. Dĩ nhiên.
Socrates. Nếu bây giờ nói trước Hội đồng Nhân dân, người đó sẽ đưa
ra cho thành viên Hội đồng thấy rồi chấp thuận chính sách lúc cho là tốt và
bác bỏ cũng chính sách đó lúc bảo là xấu.
Phaedrus. Đúng thế.
Socrates. Chuyển sang Palamedes vùng Elea. Chúng ta không biết
ông là một diễn giả có nghệ thuật diễn ngôn hoàn chỉnh đến độ, với cùng
một đối tượng mà khiến thính giả thấy vừa tương đồng vừa khác biệt, vừa
đơn chiếc vừa đa dạng, vừa đứng im vừa chuyển động hay sao?
Phaedrus. Hầu như chắc chắn.
Socrates. Bởi thế, chúng ta thấy nghệ thuật diễn ngôn đối lập không
chỉ ở tòa án và Hội đồng Nhân dân. [e] Trái lại, hình như chỉ có nghệ thuật
đơn độc này, nếu đó là nghệ thuật, có liên hệ với đủ loại diễn ngôn. Nhờ
nghệ thuật này, bất kỳ ai, bất kể thế nào, cũng có thể làm ra những thứ
