[c] Aristophanes nói: “Eryximachus, tôi dĩ nhiên định tiếp cận diễn từ
theo cách khác quý hữu và Pausanias tiếp cận trong diễn từ.
Hình như con
người hoàn toàn thất bại khi không nhận ra quyền năng của Erôs; nếu ý
thức đúng mức về tầm quan trọng của quyền năng, con người đã xây đền
đài vĩ đại, lập bàn thờ hoành tráng để thờ cúng và làm lễ tế sinh nguy nga
vô cùng. Trên thực tế, không việc nào trong mấy việc vừa kể đã được thực
hiện, mặc dù Người là bậc xứng đáng hơn hết.
thiết với con người hơn bất kỳ vị thần nào; [d] Người giúp đỡ con người,
chữa trị khi con người ốm đau. Cung cách trị liệu của Người cấu thành suối
nguồn tràn trề sung sướng và hạnh phúc lớn lao khôn tả cho nhân loại. Tôi
sẽ giải thích quý hữu hay quyền năng của Người
, rồi quý hữu giảng giải
cho người khác cùng hay.
Aristophanes (?450 - 385 TCN) là kịch gia hài hước danh tiếng cuối thế kỷ
V đầu thế kỷ IV TCN, một số hài kịch của ông còn lưu truyền. The Clouds
(423 TCN) giễu cợt Socrates rất gay gắt, song không ác ý. Trong Apologia
[xem Plato, Ngày cuối trong đời Socrates, Omega Plus Books, 2018, tr.
102-03], Socrates miêu tả giễu cợt ấy rất thú vị, không có dấu hiệu chua
cay giữa hai người. Diễn từ này không hề giống hài kịch của Aristophanes,
trừ tính vui nhộn và mang chủ đề cụ thể, sinh động. Diễn từ có vẻ giống lời
người trí thức nào đó kể lại huyền thoại hoặc chuyện ngụ ngôn của Aesop.
Theo S. Hornblower và A. Spawforth (The Oxford Classical Dictionary,
1996), thực ra thời này có đền thờ Erôs nhưng khá nhỏ.
Ý này nói điểm cơ bản. Erôs có quyền năng chữa trị “bệnh” do sự trừng
phạt của Zeus gây nên, giúp hai nửa của con người duy nhất từ khởi thủy
hợp lại.
Trước hết, chúng ta cần biết bản chất con người và chuyện gì đã xảy ra
với con người. Lâu lắm rồi, thời xửa thời xưa, bản chất chúng ta không như
bây giờ mà khác hoàn toàn, [e] Thoạt đầu có ba giống người chứ không chỉ
hai giống đực và cái như hiện tại, giống thứ ba vốn là sự kết hợp của hai
giống kia. Tên còn sống, song giống đã mất. Một thời từng có giống ái nam
