[Xem Homer, Iliad, Omega Plus Books, 2018, tr. 612.] Até được Homer kể
là con gái lớn của Zeus, nữ thần làm con người ngớ ngẩn, lầm lẫn; đó là lý
do vì sao thi sĩ tả Até đi trên đầu người. Tên ấy đồng nghĩa với bất hạnh
trong cảnh bi thương.
Tôi nghĩ, chứng cứ dễ thương, Homer đã miêu tả rõ ràng tính chất ý
nhị khi nói nữ thần không bước đi trên cái cứng rắn mà bước đi trên cái
mềm mại. Chúng ta sẽ sử dụng chứng cớ tương tự đối với Erôs để chứng
minh ngài tế nhị. [e] Thần không cất bước cả trên mặt đất và trên đầu con
người (thực ra không hề mềm mại), mà đi trong thực tế và sống trong cái
mềm mại nhất ở đời. Thần cư ngụ trong tính tình, tâm hồn cả thần linh và
con người, song không phải toàn bộ những tính tình, tâm hồn mà thần bắt
gặp. Khi bắt gặp tâm hồn, tính tình thô lậu, tàn nhẫn, thần lánh xa; còn khi
bắt gặp tâm hồn dịu dàng, tế nhị, thần vào ngự bên trong. Vì đôi chân và
toàn bộ thân thể Erôs luôn tiếp xúc với thực tại mềm mại nhất thuộc sự vật
mềm mại nhất tại nơi mềm mại nhất, nên thần đương nhiên phải cực kỳ tế
nhị.
Như chúng ta thấy, [196a] Erôs rất trẻ và nhạy cảm. Cần nói thêm về
hình dạng cũng là chất lỏng, nên Erôs thấm ẩm. Nếu cứng rắn, thần đã
không thể bao trùm tâm trí con người, hoặc đi vào rồi đi ra mà không ai hay
biết. Chứng cứ ngoạn mục là thần mang hình thù thấm ẩm, cân đối, gọn
gàng, chứng cứ xuất phát từ vẻ thanh nhã khắp nơi công nhận là điểm đặc
biệt của Erôs; khiếm nhã và thần luôn là kẻ thù không đội trời chung, chiến
tranh bất tận
. Nước da đẹp chứng tỏ Erôs thường sống trong hoa.
Erôs
không nghỉ ngơi trên những thân xác và tâm hồn [b] hay cái gì không nở
hoặc đã mất sức nở, mà thần chỉ chọn những chỗ hoa nở tưng bừng, hương
thơm ngào ngạt, thần linh ghé vào, ở lại.
Chỗ này và đoạn 195b có lẽ Agathon muốn trêu chọc Socrates. Bấy giờ giã
từ tuổi trẻ lâu rồi, mặt mũi lại gồ ghề, song Socrates không xa lạ với tình
yêu, như mọi người có mặt đều biết.
