Khác nhau duy nhất giữa Socrates và Marsyas là Socrates sáng tạo tác
dụng tương tự, không sử dụng nhạc cụ, [d] mà chỉ sử dụng ngôn từ đơn
giản, bình thường. Điều chắc chắn là bất kể khi nào nghe người nào đọc
diễn từ, ngay cả người đó là diễn giả tài ba, chúng tôi không hề thấy thích
thú. Trái lại, bất kỳ khi nào, bất kỳ ai nghe Socrates nói hoặc nghe người
khác nhắc lại lời người (dẫu người đó có nói năng kém cỏi), dù là ai - đàn
ông, đàn bà, trẻ con - chúng tôi đều ngây ngất, mê đắm. Nếu tôi miêu tả
cho quý vị hay tác dụng kỳ lạ lời người này luôn luôn đối với tôi (tôi cảm
thấy tương tự cả lúc tôi đang nói), chắc hẳn quý vị sẽ nghĩ tôi say! [e] Tôi
thề là bất kể khi nào lắng nghe người này nói, tôi đều thấy cảm giác mê
sảng trong tôi dâng lên mãnh liệt gấp bội so với cảm giác cuồng loạn dâng
lên trong lòng tín đồ Corybante
. Tim đập thình thịch, nước mắt tuôn trào,
và tôi thấy nhiều người cũng bị ảnh hưởng tương tự chứ không chỉ riêng
tôi. Tôi đã nghe Pericles và các diễn giả tài ba khác, tôi thán phục họ nói
năng giỏi giang, song không cảm thấy âm hưởng tương tự. Họ chưa tạo
được ấn tượng như thế với tôi, chưa khuấy động được toàn bộ tâm hồn tôi
cũng như chưa khiến tôi ghê tởm tính cách nô lệ đẩy đưa cuộc đời tôi đang
sống
. [216a] Nhưng Marsyas này hiện diện ở đây bên cạnh tôi thường tạo
tác dụng như vậy với tôi, không những thế còn làm cho tôi nghĩ cuộc đời
tôi đang sống không đáng sống chút nào. Socrates không thể nói điều tôi
vừa nói không đúng sự thật đâu. Ngay lúc này, tôi ý thức rõ ràng rằng, nếu
để bản thân lắng nghe người này nói, tôi sẽ không thể cưỡng nổi, mà sẽ lại
mang cảm xúc tương tự. Quả thực, người này khiến tôi thừa nhận rằng, mặc
dù còn thiếu nhiều thứ lớn lao, tôi không chú ý mà bỏ mặc bản thân, thay vì
thế dấn thân tham dự chính trị thành quốc. Bởi thế tôi không chịu lắng
nghe, tôi bịt tai, tôi bỏ đi, như người tìm cách trốn khỏi đám Siren
, thoát
khỏi việc ngồi bên cạnh người này tới khi tôi già.
Thờ nữ thần Cybele, mỗi lần tế lễ là ca hát, nhảy múa điên cuồng. Xem
Platon, lon 553e.
Ngoài chuyện Pericles nổi tiếng là diễn giả tài ba, nhận định này còn cho
thấy sự thật là Pericles nuôi nấng Alcibiades sau khi cha của Alcibiades qua
