đời, song hàm ý Pericles cũng như Socrates đã thất bại vì không giúp được
Alcibiades nên người.
Yêu nữ mê hoặc bằng lời ca tiếng hát dìu dặt, du dương khiến thủy thủ chỉ
thoáng nghe đã ngây ngất, thuyền đâm vào vách đá chìm lúc nào không
hay. Trong trường ca Odyssêy, muốn thoát nguy nan, Odysseus nhét sáp
ong vào tai thủy thủ và bảo thủy thủ trói mình vào cột buồm khi thuyền đi
qua chỗ yêu nữ. [Xem Homer, Odyssêy, Omega Plus Books, 2018, các tr.
370, 375-77.]
Socrates là người duy nhất [b] trên trần gian đã khiến tôi cảm thấy hổ
thẹn. À, quý vị nghĩ tôi không thế phải không? Thưa, người này đã làm tôi
cảm thấy hổ thẹn. Tôi biết rất rõ tôi không thể tranh luận, cãi lại, chứng
minh người này sai trái khi bảo tôi phải làm cái gì; nhưng lúc rời người này
trở lại lối sống cũ, tôi cắm đầu tuân theo thèm muốn làm đẹp lòng vừa ý
đám đông. Toàn bộ cuộc đời tôi trở thành cố gắng liên tục trốn khỏi, xa
cách người này, song khi gặp lại tôi cảm thấy hổ thẹn vô cùng, vì tôi không
làm được gì liên hệ tới lối sống của tôi, mặc dù tôi đã đồng ý với người này
là tôi phải để ý. [c] Đôi lúc, tin tôi đi, tôi nghĩ mình sẽ sung sướng nếu
người này chết. Thế nhưng tôi hiểu nếu người này chết thì tôi còn đau khổ
hơn nhiều. Tôi không thể sống cùng người này, và tôi không thể sống
không có người này! Tôi không hiểu làm thế nào với người này?
Đó là tác dụng mà dương thần này gây nên đối với tôi và nhiều người
bằng nghệ thuật thổi sáo. Tuy nhiên, đó chỉ là phần nhỏ. Socrates giống
mấy sinh vật đó đủ mặt, sức mạnh thực sự khủng khiếp. Tôi xin nói quý vị
hay, vì dám chắc không người nào thực sự hiểu người này. [d] Dẫu thế, do
đã bắt đầu, bây giờ tôi sẽ miêu tả con người thực sự của Socrates. Quý hữu
biết Socrates mê mẩn thiếu niên xinh đẹp và luôn quanh quẩn bên họ trong
trạng thái say sưa lạ kỳ. Socrates vẫn hay nói là mình hoàn toàn không biết
và không hiểu chút nào. Đưa ra hình ảnh này, người có giống Silenus
không? Dĩ nhiên rất giống. Xử sự như vậy chỉ là che mặt bề ngoài, giống
diện mạo các tượng Silenus. Nhưng nếu mở bụng ra xem, nhìn vào trong,
quý hữu không thể tưởng tượng được đâu, Socrates đứng đắn, tiết độ và
