CHÖÔNG TRÌNH NAÂNG CAO 1
GIÔÙI THIEÄU VEÀ CAÙC TUYEÁN, LUAÂN XA
Baùc só Harold Streifild noùi raèng Chuùng ta nhaän thöùc caùc
caûm xuùc trong thaân theå mình. Khi ta caûm thaáy buoàn, ta noùi
toâi coù moät cuïc öù trong coå hoïng; khi sôï, ta noùi böôm böôùm
ñang bay trong daï daøy toâi; khi giaän maùu toâi ñang soâi leân
ñaây hoaëc khi thaát voïng: tim toâi ñang tan vôõ
Söï töông quan giöõa thaân vaø taâm naøy nhôø nhaân vaät trung
gian laø caùc tuyeán noäi tieát. Caùc tuyeán naøy ñieàu khieån söï hoaø
taáu phöùc taïp cuûa cô theå baèng caùch ñieàu tieát caùc noäi tieát toá
hoaù hoïc trong maùu.
Caùc tuyeán noäi tieát goùp phaàn taïo neân heä thoáng hoaøn haûo
cuûa cô theå. Chuùng ñöôïc goïi laø tuyeán noäi tieát, vì chuùng phaân
boå caùc chaát do chuùng tieát xuaát tröïc tieáp vaøo maùu hoaëc baïch
huyeát (lymph), chöù khoâng söû duïng caùc chaát ñoù. Caùc chaát hoùa
hoïc do caùc tuyeán tieát ra ñöôïc goïi laø HORMONE - baûn thoâng
ñieäp hoùa hoïc cuûa moät vò trí nhaát ñònh cuûa cô theå. Hormone
coù aûnh höôûng tôùi toaøn theå caùc chöùc naêng cuûa cô theå nhö söï
tröôûng thaønh, tieâu hoùa, möùc naêng löôïng, nhieät, giôùi tính, khaû
naêng duy trì nöôùc vaø caùc dòch theå...
Caùc tuyeán noäi tieát bao goàm: tuyeán tuøng, tuyeán yeân, tuyeán
giaùp traïng, tuyeán caän giaùp traïng, tuyeán tuïy, tuyeán öùc, tuyeán
thöôïng thaän vaø tuyeán sinh duïc. Neáu moät tuyeán naøo ñoù tieát
xuaát quaù ít hoaëc quaù nhieàu hormon khi ñoù cô theå seõ baát oån.
Ví duï, neáu tuyeán giaùp traïng ôû hoïng cuûa ai ñoù tieát quaù nhieàu
hormone thì ngöôøi ñoù seõ bò gaày. Neáu tuyeán naøy tieát quaù ít
thì ngöôøi ñoù seõ bò beùo. Lyù do laø bôûi vì thyroxin, chaát cuûa
tuyeán naøy tieát ra ñieàu chænh toác ñoä chuyeån hoùa thöùc aên
thaønh naêng löôïng.
Treân coät soáng cuûa con ngöôøi coù nhöõng ñieåm laø cöûa ngoõ
43
Yoga döôõng sinh *
