Friedrich Nietzsche
Zarathustra đã nói như thế
Trần Xuân Kiêm dịch và giới thiệu
- 26 -
VỀ NHỮNG KẺ CÓ LÒNG THƯƠNG XÓT
Hỡi các bạn ta, những lời lẽ chế giễu đã đến tai bạn của các ngươi: “Hãy
nhìn Zarathustra kìa! Ông ta chẳng bước qua giữa chúng ta như thể chúng
ta là những con dã thú đấy sao?”
Nhưng đáng lẽ nên nói là: “Kẻ nào tìm kiếm tri thức thì bước đi giữa loài
người như bước giữa những con dã thú”.
Kẻ đi tìm kiếm tri thức gọi con người là “con thú má hồng”.
Tại sao con người lại đỏ mặt như thế? Chẳng phải vì con người đã quá
thường xuyên hổ thẹn?
Hỡi các bạn ta! Kẻ đi tìm kiếm tri thức nói như thế này: Hổ thẹn, hổ thẹn,
hổ thẹn - đấy là trọn vẹn tất cả lịch sử của loài người!
Và chính vì con người cao nhã quý phái không cho phép mình sỉ nhục
những kẻ khác: con người cao nhã quý phái tự bắt mình phải hổ thẹn trước
tất cả những người đang đau khổ.
Thực ra, ta chẳng yêu thương bọn chúng, những kẻ có lòng thương xót
đang sung sướng vì lòng thương hại của mình: bọn chúng thiếu sự hổ thẹn.
Giả sử bị buộc phải tỏ lòng thương xót, thì ít ra ta cũng không muốn thiên
hạ bảo ta là kẻ hay thương xót; và nếu ta tỏ lòng thương xót, ta mong được
tỏ lòng thương xót từ xa.
Ta thích che mặt và bỏ chạy trước khi bị nhận diện: xin hãy làm y như ta,
hỡi các bạn!
Cầu mong cho định mệnh chỉ dẫn đến trên đường đi của ta những người
như các bạn, những người không biết đến đau khổ, và cả những người ta có
thể chia sẻ hy vọng, thức ăn và mật ngọt!
Thực ra, ta đã từng ban phát điều này điều nọ cho những kẻ đau khổ, nhưng
bao giờ ta cũng thấy rằng ta sẽ ban phát tuyệt vời hơn nữa nếu ta biết vui
say hoan lạc nhiều hơn nữa.
