Friedrich Nietzsche
Zarathustra đã nói như thế
Trần Xuân Kiêm dịch và giới thiệu
Chú thích của người dịch
“Zarathustra đã nói như thế” của Nietzsche là một tác phẩm nổi tiếng khó
dịch, vì những ẩn ý, những biểu tượng, những hình ảnh hết sức cụ thể để
chỉ những chân lý trừu tượng, vì những lối chơi chữ mang hai, ba nghĩa
khác biệt nhau, vì tư tưởng triết học được diễn tả hết sức cô đọng và nhẹ
nhàng mây khói như thi ca, vì những lối ghép chữ mới lạ tân kỳ của
Nietzsche. Nietzsche không muốn làm bạn đường với những độc giả vội
vàng, và bởi đó, nông cạn hời hợt.
Vì thế, trong khi biên dịch, ngoài nguyên bản Đức ngữ Also sprach
Zarathustra trong bộ Friedrich Nietzsche, Werke in drei Bãnden, cuốn II,
do Karl Schlecta san nhuận (Carl Hanser Verlag, Mũnchen, 1960), chúng
tôi còn sử dụng kinh nghiệm dịch thuật Zarathustra trong các bản dịch Anh
ngữ và Pháp ngữ hiện hành:
1) Thus Spoke Zarathustra, bản dịch của Walter Kaufmann, trong The
Portable Nietzsche; bản in lần thứ 21 (1967) của n.x.b The Viking Press -
New York, từ những trang 103-439.
2) Thus Spoke Zarathustra, bản dịch với lời giới thiệu của R. J.
Hollingdale; bản in lần thứ 4 (1967) của n.x.b Penguin Books.
3) Thus Spoke Zarathustra, bản dịch của Marianne Cowan, bản in lần thứ 5
(1968) của n.x.b Henry Regnery Company: Chicago.
4) Ainsi parlait Zarathustra, bản dịch với lời tựa của Genevière Bianquis,
trong tùng thư song ngữ Đức-Pháp, n.x.b Aubier.