nói. Nói cách khác, giao tiếp không tương hợp có thể làm người nghe hiểu
nhầm. Ví dụ như khi chúng ta nói không quan tâm đến vấn đề quan trọng
nào đó trong khi chúng ta lại làm ngược lại, điều đó sẽ dẫn tới những rắc
rối tiềm ẩn sau này.
Đối thoại có tính mô tả thể hiện những nhận định khách quan về vấn đề hơn
là đánh giá chúng, trong khi giao tiếp có tính đánh giá lại thể hiện sự phán
xét đối với người nghe, luôn đặt người nghe vào thế phòng thủ. Đây là một
ví dụ rõ ràng về câu nói có tính đánh giá: “Anh đã bòn rút chuyến hàng
cuối cùng.” Cách biểu đạt có tính mô tả hơn, cách nói có tính xây dựng hơn
sẽ là: “Anh đã bỏ sót một thứ quan trọng trong chuyến hàng cuối cùng.”
Đối thoại hợp lý giúp người ta cảm thấy được thấu hiểu, được đánh giá cao
và chấp nhận. Ngược lại, giao tiếp bất hợp lý làm người ta cảm thấy bị hiểu
lầm, thấy mình thật vô dụng hay kém cỏi. Giao tiếp bất hợp lý là sự cầu
toàn, máy móc, bảo thủ hay thờ ơ.
Chúng ta hãy nói về một vị giám đốc marketing đang khuyên một nhân
viên liên quan tới việc xuất hàng chưa được tung ra chính thức. Để tự bảo
vệ mình, nhân viên ấy sẽ nói: “Việc giới thiệu cứ kéo dài mãi, chính vì thế
nên tôi nghĩ tốt hơn là cứ gửi mọi thứ đi ngay hơn là chờ cho đến việc giới
thiệu hoàn tất. Tôi đã viết thư điện tử cho các đại diện bán hàng để bảo họ
giám sát việc chuyển hàng.”
Nếu vị giám đốc marketing có những phản ứng như sau thì đó là sự giao
tiếp bất hợp lý:
¾ “Hãy rút ngay lời anh nói lại. Anh phải biết là gửi hàng chưa hoàn
thiện đi có thể gây ra nhiều rắc rối lắm đấy.” (kiểu cầu toàn)
¾ “Chúng ta chưa bao giờ chuyển đi những gói hàng chưa hoàn
thiện.” (kiểu máy móc)
¾ “Tôi cho rằng anh nghĩ sai rồi.” (kiểu bảo thủ)
