- Một cây santuri? Bác chơi đàn santuri à?
- Khi nào nhẵn túi, tôi đi tua các quán, chơi đàn santuri, hát các làn điệu
Kleptic cổ vùng Maccdonia. Rồi cầm mũ đi một vòng – chiếc mũ bạc này
này – thoắt cái là đầy tiền.
- Tên bác là gì?
- Alexis Zorba. Đôi khi, người ta gọi là Xẻng Lò Bánh vì tôi gày đét,
cao ngẳng và đầu bẹt như cái bánh đa. Hoặc nữa, tôi còn được mệnh danh
là Passa Tempo ([6]) vì có hồi tôi đi bán rong hạt bầu rang. Họ còn gọi tôi
là Nấm Mindiu vì, theo lời họ, đi đến đâu tôi cũng giở thủ đoạn. Mọi sự
đều xuống dốc. Tôi còn nhiều biệt hiệu nữa, nhưng thôi để khi khác...
- Thế bác học chơi santuri như thế nào?
- Dạo ấy, tôi hai mươi tuổi. Tôi được nghe santuri lần đầu tiên vào một
dịp hội làng – làng tôi ở dưới chân núi Olympus. Tôi nghe mà lặng người
đi. Ba ngày liền tôi không ăn được gì cả. “Con làm sao thế?” Cha tôi hỏi –
cầu cho hồn cụ siêu thoát. – “Con muốn học đàn santuri!” – “Mày không
biết xấu hổ à? Mày có phải là dân di-gan không đấy? Mày muốn trở thành
một thằng đánh đàn bập bung à?” “Con muốn học đàn santuri?” Tôi có để
dành được ít tiền chuẩn bị cưới vợ. Đó là một ý định con nít, nhưng hồi ấy,
tôi còn non nớt với bầu máu nóng. Tội nghiệp cái thằng tôi ngu xuẩn, tôi
muốn lấy vợ! Dù sao đi nữa, tôi dốc hết số tiền mình có, ngoài ra còn bòn
mót thêm nữa, để mua một cây đàn santuri. Cây đàn trước mắt chú đấy. Tôi
trốn nhà, mang theo cây đàn tới Salonica và vớ được một người Thổ Nhĩ
Kỳ tên là Retsep Effendi chuyên dạy đàn santuri. Tôi phủ phục xuống chân
ông.
“Muốn gì, cậu bé vô đạo kia?” Ông hỏi – “Con muốn học đàn santuri –
“Được thôi, nhưng tại sao lại phủ phục dưới chân ta?” “Vì con không có
