minh quyết, và xa hơn nữa về phía bên phải là một ngọn đồi trọc thấp, xam
xám, nom giống như mặt một người đàn bà ngủ, mà dưới cắm, dọc theo cổ,
vằn lên những mạch vỉa nâu sẫm của mỏ than bùn linhít.
Một ngọn gió thu đang thổi, những đám mây xơ xác từ từ trôi qua bên
trên mặt đất, đổ bóng xuống làm dịu các đường nét. Những đám mây khác
đang dâng lên, đầy đe dọa, trên bầu trời. Mặt trời lúc ẩn lúc hiện và mặt đất
lúc sáng bừng, lúc tối sầm lại như một gương mặt sống động và xao xuyến.
Tôi dừng một lát trên bãi cát và ngắm nhìn. Một vẻ cô quạnh thiêng
liêng trải ra trước mắt tôi, khủng khiếp mà mê hoặc như bãi sa mạc. Bài ca
Phật giáo dâng lên từ chính lòng đất và thấm sâu vào đầy lòng tôi. “Bao
giờ, chung cục, ta sẽ rút vào cô đơn, trơ trọi một mình, không bạn đồng
hành, không vui mà cũng chẳng buồn, chỉ còn độc một niềm xác tín thiêng
liêng rằng tất cả chỉ là một giấc mộng? Bao giờ, quần áo tả tơi, hết mọi dục
vọng, ta sẽ mãn nguyện rút về ở ẩn trong núi? Bao giờ, thấy thân xác mình
chỉ là bệnh tật và tội ác, tuổi già và cái chết đến gần, ta sẽ rút vào rừng,
không sợ gì nữa hết, tự do và ngất ngây hạnh phúc? Bao giờ, ôi bao giờ?”
Cây đàn santuri cặp ở nách, Zorba tiến về phía tôi, chân bước còn chệnh
choạng.
- Mỏ than bùn kia! Tôi nói để giấu nỗi xúc động và vươn cánh tay về
phía ngọn đồi giống mặt người đàn bà.
Zorba cau mày không ngoái lại nhìn.
- Để sau hẵng. Bây giờ chưa phải lúc đâu, sếp ạ, lão nói. Phải đợi cho
trái đất đứng yên đã. Quỷ tha ma bắt nó, nó vẫn còn chòng chà chòng
chành như cái boong tàu. Ta hãy đi vào làng đã.
Nói rồi, lão dấn những bước dài, quả quyết, cố gỡ thể diện.
Hai đứa trẻ chân đất, đen như củ súng, chạy tới, đỡ lấy hành lý. Một
nhân viên thuế quan to như hộ pháp hút một ống điếu trong trụ sở thuế
