đất và lắc lư người, sải bước lại gần. Bằng vào tư thế của lão, bằng vào
cách lão vung vẩy tay, cất cao hay cúi thấp đầu, ngay từ xa, tôi đã có thể
biết công việc ngày hôm ấy tiến triển ra sao. Mới đầu, tôi cũng đi làm với
lão. Tôi quan sát thợ thuyền. Tôi cố gắng sống theo một kiểu khác, chú tâm
vào công việc thực tiễn, ráng tìm hiểu và yêu mến cái chất liệu – người rơi
vào tay tôi, cảm thụ cái niềm vui từ lâu khao khát là không còn phải giao
tiếp với chữ nghĩa đơn thuần mà với những con người sống thật. Và tôi đề
ra nhưng kế hoạch lãng mạn: nếu việc khai thác than bùn thành công, sẽ tổ
chức một thứ cộng đồng trong đó mọi thứ đều được chia sẻ – ăn chung,
mặc chung như anh em cùng một mẹ. Tôi tạo ra trong đầu một trật tự tôn
giáo mới, chất men của một cuộc sống mới…
Nhưng tôi chưa quyết định nói cho Zorba biết dự định của tôi. Lão bực
mình với việc tôi cứ đi đi lại lại giữa đám thợ thuyền, hỏi han, can thiệp
vào mọi chuyện và bao giờ cũng đứng vào phe đám thợ. Zorba thường
mắm môi nói:
– Sao sếp không ra ngoài đi dạo một vòng? Ngắm trời ngắm biển cho
vui. Thoạt đầu, tôi khăng khăng, không chịu đi. Tôi thăm hỏi, trò chuyện và
đi đến chỗ biết lai lịch từng người – nào là họ phải nuôi bao nhiêu con, có
bao nhiêu em gái phải lo cưới gả, có bao nhiêu bà con già nua đơn côi phải
giúp đỡ, nào là những băn khoăn lo lắng, phiền muộn, những lúc ốm đau
bệnh tật.
- Đừng có đi sâu vào lý lịch của họ như vậy, sếp, Zorba thường cau có
nói. Với trái tim dễ thương cảm, sếp sẽ bị lừa phỉnh, sếp sẽ ưa thích họ quá
mức, không có lợi cho bản thân họ hoặc cho công việc của chúng ta. Họ
làm bất cứ cái gì, sếp cũng tìm ra lý do bào chữa cho họ. Thế rồi, họ sẽ làm
việc bôi bác, được chăng hay chớ! Sếp nên hiểu như vậy. Chủ mà cứng rắn,
thợ mới kính nể, mới chịu làm việc. Chủ mà nhu nhược, họ bỏ mặc mọi
chuyện cho chủ mà rong chơi thoải mái. Sếp hiểu chứ?
