Sân thị tâm trung hỏa,
Năng thiêu công đức lâm.
Dục học Bồ Tát đạo,
Nhẫn nhục hộ sân tâm.
(Sân là lửa trong tâm,
Ðốt sạch rừng công đức,
Muốn học đạo Bồ Tát.
Nhẫn nhục ngừa tâm sân)
Ðức Như Lai dạy chúng sanh nhiều sân tu Từ Bi Quán như sau: coi hết
thảy chúng sanh đều là cha mẹ trong quá khứ, đều là chư Phật trong vị lai.
Ðã là cha mẹ trong quá khứ thì hãy nghĩ đến ân đức nuôi nấng trong những
đời trước, thẹn chưa báo đáp được, lẽ đâu với chuyện chẳng vừa ý nhỏ nhặt
lại ôm lòng phẫn nộ? Họ đã là chư Phật trong vị lai, ắt sẽ rộng độ chúng
sanh. Mình còn chưa giải quyết sanh tử trọn vẹn, phải mong họ đến độ thoát
cho.
Chẳng những với chuyện chẳng vừa ý nhỏ nhặt không sanh sân nộ; dù là
chuyện táng thân mất mạng cũng chỉ sanh hoan hỷ, chẳng sanh sân hận. Vì
thế, lúc Bồ Tát bỏ đầu, mắt, tủy, não đều tưởng [người cầu xin những thứ
ấy] là thiện tri thức, tưởng là ân nhân, tưởng là người thành tựu Vô Thượng
Bồ Ðề Ðạo cho mình. Cứ xem phẩm Thập Hồi Hướng của kinh Hoa Nghiêm
sẽ tự biết.
Hơn nữa, một niệm tâm tánh của chúng ta cùng với một niệm tâm tánh
của Phật không hai. Chỉ vì mê trái bổn tâm, chấp chặt Ngã Kiến, nên hết
thảy các duyên đều thành đối đãi. Như cái bia để bắn đã lập thì các mũi tên
sẽ đều ghim vào đó. Nếu biết được tâm ta chính là tâm Phật, tâm Phật trống
không, vô sở hữu, hệt như hư không, sâm la vạn tượng không gì chẳng bao
quát trong ấy.
Lại cũng như biển cả, trăm sông, các dòng, không dòng nước nào biển
chẳng hứng nhận, như trời che khắp, như đất bình đẳng nâng đỡ, để tự lập
đức. Nếu ta vì sự trái ý nhỏ nhặt bèn sanh nóng giận, chẳng phải là đã thu
hẹp cái lượng, tự chôn vùi cái đức hay chăng? Dù có đủ Phật tâm lý thể,
nhưng khởi tâm động niệm toàn dùng sự phàm tình, nhận vọng là chân, lấy
tớ làm chủ. Nghĩ như thế thật đáng hổ thẹn.
Nếu bình thời luôn nghĩ như thế thì tâm lượng rộng lớn, không gì chẳng
dung được, thấy người cũng hệt như mình, chẳng thấy đây kia, gặp nghịch
cảnh còn nhận xuôi theo được, huống hồ là chuyện bất như ý nhỏ nhặt lại
sanh nóng giận hay sao?
* Gọi là kẻ ngu si chẳng phải là nói về kẻ hoàn toàn vô tri thức, mà
chính là nói đến những người trong đời đối với cảnh duyên thiện ác, chẳng
