Cô đã bị lừa. Phải, từ này không hề cường điệu, vì chắc chắn là một cô
gái phải có một quyền được hạnh phúc nào đó chứ? Và cô chưa bao giờ
hạnh phúc, do quá vụng về và quá nghèo. Và rồi, ngay khi cô có thể có một
cơ may ở trường trung học của cô Dolby thì cuộc chiến nổ ra; và cô không
bao giờ có thể nói dối. Cô Dolby nghĩ cô có thể hạnh phúc hơn với những
người chia sẻ các quan điểm của cô về người Đức. Cô phải ra đi. Đúng là
gia đình cô có nguồn gốc người Đức; mang cái tên viết theo chính tả là
Kiehlman hồi thế kỷ mười tám; nhưng anh trai cô đã bị giết. Họ từ chối cô
vì cô không thể giả vờ rằng tất cả những người Đức đều là những kẻ hung
đồ – khi cô có những người bạn Đức, khi những ngày hạnh phúc duy nhất
trong đời cô đã trải qua ở Đức! Và nói cho cùng, cô có thể đọc lịch sử. Cô
phải nắm lấy bất cứ thứ gì có thể nắm được. Ông Dalloway đã tình cờ gặp
cô khi cô đang làm việc cho hội Những người bạn. Ông đã cho phép cô (và
ông thật rộng lượng về điều đó) được dạy con gái mình môn lịch sử. Cô
cũng đã thực hiện chút ít bài giảng mở rộng, vân vân. Thế rồi Thượng đế đã
đến với cô (nghĩ tới đây cô cúi đầu chào). Cô đã nhìn ra ánh sáng cách nay
hai năm ba tháng. Giờ đây cô không còn ghen ghét với những người phụ nữ
như Clarissa Dalloway; cô thương hại họ.
Cô thương hại và coi thường họ từ đáy lòng mình, khi đang đứng trên
tấm thảm mềm, nhìn bức tranh điêu khắc cũ về một cô gái với một cái bao
tay. Với mọi thứ xa hoa triền miên này, còn có hy vọng nào cho một tình
trạng tốt đẹp hơn của mọi sự vật? Thay vì nằm trên trường kỷ – “Mẹ tôi
đang nằm nghỉ,” Elzabeth nói –lẽ ra bà ấy nên ở trong một nhà máy; đứng
sau một cái quầy tính tiền; bà Dalloway và tất cả những quý phu nhân xinh
đẹp khác!
Cay đắng và tràn đầy nhiệt huyết, hai năm ba tháng trước cô Kilman đã
quay sang một nhà thờ. Cô đã nghe đức cha Edward Whittaker giảng đạo;
những cậu bé ca hát; đã trông thấy những ánh sáng trang nghiêm tỏa xuống,
và dù nó là âm nhạc hay những giọng hát (bản thân cô tìm sự an ủi ở một
chiếc vĩ cầm khi ở một mình vào chiều tối; nhưng tiếng đàn của cô rất khó
nghe; cô không có lỗ tai âm nhạc), những cảm giác nóng bỏng và náo loạn
vốn từng sôi lên và trào dâng trong lòng cô đã nguôi khuây khi cô ngồi đó,
