Vania bỗng quay mặt nghiêm nghị về phía tôi và mắt nó không rời nhìn đôi
kính của tôi. Má nó nheo lại, giãn ra, rồi lại nheo lại, và sau cùng nó đảo
đầu như một cái chong chóng, miết một ngón tay lên quanh vòng tai và
mỉm cười:
- Cháu không biết.
Rồi nó bỏ đi, rảo bước mau, như có việc gì quan trọng đang gọi nó.
- Hãy khoan, Vania! Chú biết và chú phải nói cho tôi biết.
Vania dừng lại ở chân tường nhà thờ, nhìn tôi từ đằng xa, rồi sau một lát bối
rối, nó nói tự nhiên và mạnh dạn như người lớn, dằn từng tiếng:
- Cháu nói thật với bác nhé: cháu có ở trong bọn, nhưng còn những ai nữa
thì cháu sẽ không nói! còn nó thì từ nay nó đừng ăn cắp nữa!
Vania và tôi, cả hai chúng tôi cùng đứng lặng trầm ngâm. Kôxchia đã bỏ đi
rồi. Chúng tôi nghĩ ngợi, nghĩ ngợi, rồi tôi bảo Vania:
- Đi phạt giam. Ở câu lạc bộ thiếu niên. Bảo cho Vôlôkhôp biết là chú bị
phạt giam cho đến chuông đi ngủ.
Vania ngước mắt lên, lặng lẽ gật đầu ra hiệu vâng theo, và chạy lên câu lạc
bộ thiếu niên.
Trên bối cảnh cả cuộc đời tôi, tôi hình dung năm ngày hôm ấy như một cái
gạch đen dài. Một cái gạch, không hơn không kém. Bây giờ tôi rất khó nhớ
lại một vài chi tiết về sự hoạt động của tôi ngày đó. Có lẽ, xét cho cùng,
không phải là hoạt động, mà là một thứ vận động nội tâm, không chứng chỉ
tiềm tàng, đó là sự nghỉ ngơi của những sức lực có kỷ luật chặt chẽ. Hình
như bấy giờ tôi cật lực làm việc phân tích, giải quyết các vấn đề. Sự thực,
tôi chỉ là chờ đợi các trại viên Gorki tới.
Nhưng chúng tôi cũng có làm được ít nhiều việc.
Tôi còn nhớ: chúng tôi đều đặn dậy đúng năm giờ. Chúng tôi cũng đều đặn
và nhẫn nại mà bực tức thấy Kuriajê không có một chút nào muốn theo
