người dân xô-viết nhìn đời sống chúng tôi và lấy làm vui mừng. Người ta
đến thăm chúng tôi những ngày chủ nhật: sinh viên, các nhóm công nhân,
cán bộ công tác giáo dục, nhân viên các tập san và báo chí. Trong các báo
và những tờ bán nguyệt san, họ đăng lên những mẩu truyện ngắn đơn giản
và thân thiện về chúng tôi, những họa tượng các trẻ nhỏ, những ảnh chụp
chuồng lợn và xưởng mộc. Khách đến thăm khi ra về có phần cảm động vì
chút hào quang khiêm tốn của chúng tôi, bắt tay từ biệt những người bạn
mới và, trả lời câu mời họ trở lại thăm nữa, họ giơ tay chào theo lối quân
nhân và đáp “Rõ!”.
Người ta bắt đầu đưa những người nước ngoài đến thăm chúng tôi ngày
càng nhiều. Những người lịch sự, ăn mặc sang trọng, nhã nhặn nheo mắt
nhìn sự giàu có giản lậu của chúng tôi, những vòm tu viện cổ xưa, những
quần áo vải bông mặc ngoài của bọn trẻ. Chúng tôi cũng không thế khiến họ
ngạc nhiên khi khoe chuồng bò với họ. Nhưng họ ngạc nhiên vì những
gương mặt gân guốc linh lợi của bọn trai, vì tiếng ồn ào hoạt động và kiềm
chế của chúng, vì ánh mắt thoáng châm biếm trong những cái nhìn chĩa vào
những đôi bít tất nhiều màu, những áo vét-tông ngắn cỡn, những bộ mặt
trau chuốt và những quyền sổ tay nho nhỏ của họ.
Họ tấn công các phiên dịch viên bằng những câu hỏi nguy hại, và khăng
khăng một mực không chịu tin rằng chúng tôi đã phá dỡ các tường thành tu
viện, mặc dầu bức tường thành ấy thực sự không còn nữa. Họ xin phép nói
chuyện với bọn trẻ, tôi đồng ý điều đó nhưng nhất thiết đòi họ không được
đặt một câu hỏi nào về quá khứ của chúng hết. Thế là họ đâm ra nghi kỵ và
bắt đầu tranh cãi. Người phiên dịch không khỏi có phần bối rối nói với tôi:
- Họ hỏi: tại sao ông lại giấu quá khứ của các trẻ nuôi? Nếu nó xấu xa, thì
cái đó càng tăng thêm vinh dự cho ông.
Và người phiên dịch, lần này thì với một vẻ hài lòng hoàn toàn, dịch lại
rằng:
- Chúng tôi không màng cái vinh dự ấy. Tôi đòi hỏi sự lịch sự tối sơ đẳng.
Chúng tôi không hề quan tâm đến quá khứ các vị khách của chúng tôi.
