xử tội riêng trước Hội đồng đội trưởng quyết định đưa phạm nhân ra cho
các đồng chí xét xử. Loại tòa án này rất ít khi họp ở trại vì thường thường
các trại viên tín nhiệm vào những quyết định của hội đồng. Ujikôp không
thể trông đợi điều gì tốt lành ở sự xét xử của các đồng bạn hết. Việc bầu các
thẩm phán viên tiến hành ở hội nghị toàn trại, và các phiếu nhất trí dồn vào
năm tên: Kutlaty, Gorkôpxki, Zaïtsenkô, Xtupitxyn và Pêretz. Pêretz được
bầu ra là để khỏi làm phật lòng các trẻ nuôi ở Kuriajê. Xtupitxyn vẫn nổi
tiếng lớn là người công bình. Việc chọn lựa ba người đầu có đủ mọi bảo
đảm về mặt xét xử công minh, không khoan dung cũng không mềm yếu.
Việc xử án khai mạc buổi tối, trước một phòng họp chật ních những người.
Brêgen và Djurinxkaia cũng có mặt, chủ ý đến để dự việc xét xử này.
Ujikôp ngồi một mình trên ghế dài của nó. Suối mấy hôm nay, thái độ của
nó rất trâng tráo, thô bỉ đối với tôi và các trại viên, ngạo nghễ cười thầm và
khiến mọi người tởm ghét nó thật sự. Ackađi đã sống hơn một năm ở trại,
và trong khoảng thời gian ấy, nó đã cải biến - sự đó không còn nghi ngờ gì
nữa - song hướng cải biến của nó vẫn còn là mơ hồ. Nó ăn mặc chỉnh chện,
sạch sẽ hơn, đứng ngay người hơn, mũi nó không áp đảo cả mọi bộ phận
trên mặt tệ hại như trước, và nó còn biết cả đến mỉm cười nữa. Tuy nhiên nó
vẫn cứ nguyên là thằng Ackađi Ujikôp cũ, một đứa chẳng có lấy một mảy
may tôn kính đối với bất cứ ai và đối với tập thể lại càng kém nữa, chỉ sống
với những tham lam, dục vọng trước mắt.
Trước kia Ujikôp sợ bố nó hoặc sợ dân cảnh. Ở trại, chẳng có gì đe dọa nó,
trừ hội đồng đội trưởng hay cuộc họp toàn trại; song đối với loại những hiện
tượng đó, Ujikôp chỉ cứ ù lì, trơ trơ trích trích. Ý thức trách nhiệm ở nó lại
đã cùn nhụt đi rồi, và đó là nguồn gốc của nụ cười mới và bộ mặt trâng tráo
mới của nó.
Song bây giờ thì mặt Ujikôp tái xanh. Dĩ nhiên là tòa án đồng bạn không
khỏi làm cho nó sợ.
Đội trường trực nhật ra lệnh cho mọi người đứng dậy, pháp viện vào phòng.
Kutlaty bắt đầu nghe các nhân chứng và những người bị thiệt hại. Những
