lời khai của họ nhiễm đầy ý phê bình nghiêm ngặt và nhiếc móc. Misa
Ôptsarenkô nói:
- Thế này, các đồng chí ạ, có những anh em bảo rằng cái thằng Ackađi kia
làm mất danh dự của trại, còn tôi, các bạn ạ, thì tôi bảo rằng không có thể
nào như thế, làm mất danh dự của trại là một điều mà nó không thể nào làm
được. Nó không phải là một trại viên, không những thế, mà thậm chí người
ta có thể bảo nó là một con người được không? Tự anh em hãy xét thử nó
có là một con người không? Một con chó, chẳng hạn, một con mèo còn có
giá trị hơn, thật đấy. Và bây giờ, nếu hỏi phải làm gì đối với nó à? Người ta
không thế túm cổ nó và quẳng nó ra khỏi trại, như thế chẳng giúp ích gì
được cho nó. Nhưng tôi đề nghị như thế này: phải làm cho nó một cái
chuồng chó và dạy nó học sủa. Chỉ có việc không cho nó ăn ba hôm là nó sẽ
học được thôi, tôi cam đoan với anh em như vậy. Và đừng có để cho nó
bước vào các buồng.
Đó là những lời nhục mạ nặng nề, Vania Zaïtsenkô cười lăn lộn ở bàn thẩm
phán viên. Ackađi nghiêm túc nhìn Misa, xấu hổ và quay mặt đi.
Brêgen xin nói. Kutlaty đề nghị với bà:
- Có lẽ bà phát biểu sau anh em chăng?
Vì bà khẩn nài, nên Đơnít nhượng bộ. Brêgen tiến lên sân khấu và làm một
bài diễn thuyết này lửa. Bây giờ tôi vẫn còn nhớ được vài đoạn của thiên
hùng biện ấy:
- Các anh đem thằng bé này ra xét xử là vì nó đã ăn cắp tiền. Tất cả mọi
người ở đây đều bảo rằng nó có tội, rằng phải trừng phạt nó nghiêm ngặt và
một số người lại đòi phải đuổi nó di. Nó có tội, tất nhiên, song các trại viên
hết thảy đều có tội hơn nữa kia.
Giá có một con ruồi bay ở trong phòng, người ta cũng nghe thấy tiếng, và
các trại viên vươn cổ ra để nhìn cho rõ cái người đang nói khẳng định rằng
họ có tội vì Ujikôp ăn cắp.
