[55]
Cabriolet: xe ngựa nhẹ hai hay bốn bánh, thường có mui che bằng vải.
[56]
Câu này theo bản ca Ukren; còn cả đoạn điệp khúc này, theo bản ca của ta là:
Đấu tranh này là trận cuối cùng.
Kết đoàn lại để ngày mai
Lanhtecnaxlonalơ
Sẽ là xã hội tương lai.
[57]
Pháp văn: cervoise, rượu mạnh của người Gôloa xưa.
[58]
Manilôp là nhân vật của Những linh hồn chết của Gôgôn. Tên y trở thành đồng nghĩa với
sự hài lòng bình tĩnh, đa cảm nhẹ nhàng hời hợt, không tưởng hão huyền.
[59]
Pháp văn: điều hình (hình phạt ở trên tàu, treo tội nhân lên trục buồm, bỏ rớt xuống nước,
rồi cứ kéo lên bỏ xuống mãi).
[60]
Tên tiếng Nga viết tắt của Ủy ban nhân dân nội vụ.
[61]
Galilê (1564-1642) là nhà vật lý học, thiên văn học nước Ý, người đầu tiên dùng kính viễn
vọng quan sát thiên thể và chứng minh rằng quả đất xoay quanh mặt trời, khiến Giáo hoàng nổi giận,
buộc ông phải phủ nhận thuyết pháp đó. Về sau, ông viết sách (1632) chứng minh thuyết của ông. Vì
sách đó, ông bị pháp đình tôn giáo hạ ngục.
[62]
Một trong số mười hai tông đồ của Chúa Giê-xu, kẻ đã phản bội Giê-xu vì tiền. Tên y đã
trở thành đồng nghĩa với tên phản bội.
[63]
[64]
Đạo Cơ-đốc cho rằng rẩy nước phép có thể trừ diệt được ảnh hưởng ác hại của ma quái.
