ở đâu? Rồi bát đĩa, này, lại thìa nữa, chẳng có gì ráo? Bắt đầu làm cái gì?
Phải bắt đầu làm cái gì đi chứ!
Bọn trai nhìn tôi, nóng lòng chờ đợi, tuồng như tôi biết nên bắt đầu làm cái
gì.
Tôi không lo ngại về những trẻ ở Kuriajê bằng những công việc cụ thể, lặt
vặt, nhiều vô kể, họp thành một mớ bòng bong phức tạp đến nỗi ba trăm
đứa trẻ ở nhà này cho chui vào đấy cũng đến hết đường ra.
Theo hợp đồng với Ban Bảo vệ nhi đồng, tôi được lĩnh hai vạn rúp để tu
sửa Kuriajê, nhưng người ta đã thấy số tiền đó chỉ là một giọt nước trong
biển nhu cầu cấp bách. Bọn trai đã nhận định đúng, khi lập danh sách
những đồ vật thiếu. Sự nghèo nàn cùng cực của Kuriajê ra tất cả khi Kutlaty
tiếp nhận vật liệu. Viên giám đốc đã lầm lo rằng biên bản phải mang những
chữ ký không xứng đáng. Viên giám đốc thực là vô sỉ: tờ biên bản chẳng
hóa ra rất ngắn. Các xưởng có vài cái máy tiện, chuồng ngựa vài con ngựa
xấu, ngoài ra không có gì hết: không có dụng cụ, không có nguyên liệu,
không có nông cụ. Chuồng lợn cũ nát và ngập ngụa đầy phân, có nửa tá lợn
kêu eng éc. Bọn trai không thể nhịn cười nhìn những con vật lanh lẹn và
tinh quái ấy, đầu to tướng cắm trên những chân mảnh khảnh, thực khác xa
những con lợn Anh của chúng tôi. Bới được một cái cày ở một góc sân,
Kutlaty mừng như được gặp lại một người thân thích. Mọi người vừa khám
phá ra một cái bừa dưới một đống gạch. Nhà trường chỉ giao cho có vài cái
chân bàn, chân ghế, cùng với những mảnh vụn bảng lớp học; hiện tượng đó
cũng rất tự nhiên thôi, vì mùa đông nào chẳng có lúc chấm dứt và khi sang
xuân người chủ nhà nào chẳng còn lại một chút ít củi để dành.
Phải mua, phải làm, phải xây tất cả mọi thứ. Trước hết, phải dựng những
nhà xí. Phương pháp sư phạm không nói gì đến các nhà xí, và có lẽ vì thế
nên ở Kuriajê người ta đã phớt nhẹ, không cần đến cái tổ chức ích lợi và
cần yếu ấy.
Tu viện Kuriajê xây trên một ngọn đồi cao bốn bề dốc đứng. Riêng dốc phía
nam là không có tường thành. Đứng ở đấy nhìn qua ao của nhà tu, biến
