trên bậu cửa sổ và vung nắm tay, tuôn một tràng lời riếc móc nhân viên nhà
ga:
- Công chức, ký cách, đồ cạo giấy! Mình bảo chúng nó: đây là những trẻ
em, chúng nó không tin. Thế thì sao, mình hỏi, phải đưa giấy khai sinh cho
anh xem à? Trẻ nhà mình nào có biết màu giấy khai sinh từ ngày đẻ đến
giờ. Nhưng cái thằng ấy, nó chẳng hiểu gì cả, thì nói cái gì với nó được? Nó
bảo: một trẻ em đi với một người lớn thì không trả tiền, nhưng nếu chỉ toàn
trẻ em… Mình cắt nghĩa, cho cái thằng khỉ ấy: trẻ em nào, trẻ em nào mới
được chứ, thế còn anh, ma nó làm vú sữa nuôi anh chắc, nhưng đây là một
trại lao động cơ mà, rồi lại còn: người ta lấy toa chở hàng thôi… tối như hũ
nút! Thế rồi, lách cách, nó xoay cái bàn tính của nó; lên toa này, đinh ký
này, thuê toa này… Nó lôi ra một đống quy tắc: ngựa nghẽo, đồ đạc trong
nhà, một giá, dụng cụ gieo giống, một giá khác. Anh nói gì lạ vậy, mình bảo
nó, đồ đạc trong nhà nào? Anh cho là thế nào đấy: một gia đình tiểu tư sản
ra đi với mọi thứ chổi cùn rế rách à? Cậu bảo thế này có láo không chứ,
thực quá mức, cái láo của tụi cạo giấy. Cái giống ngu hèn, mài đít trên ghế,
nó chẳng muốn nghe gì hết: đối với chúng tôi thì không có tiểu tư sản với
nông dân gì cả, chúng tôi chỉ biết có hành khách và người gửi hàng. Mình,
mình nói quan điểm giai cấp với nó, mà nó, nó dám nhìn thẳng vào mắt
mình mà phun ra rằng: một khi đã đặt bảng giá thì quan điểm giai cấp
không kể tới.
Bịt tai không nghe chuyện bi thảm của Kôvan với các nhân viên hỏa xa,
cũng như chuyện buồn của tôi về Kuriajê, Lapô xoay tất cả về các chuyện
vui ở đây, cơ hồ như không có Kuriajê và trong vài hôm nữa hắn không
phải lãnh đạo hội đồng đội trưởng ở cái xứ xa xôi ấy. Mới đầu tôi hơi bực
mình vì sự vô tâm của hắn, nhưng rồi cảm giác ấy cũng bị tính khôi hài chói
rạng của hắn đánh tan đi. Tôi cười với mọi người và cùng với mọi người tôi
cũng quên Kuriajê. Bây giờ được thoát ly những lo lắng hàng ngày, tính độc
đáo của Lapô càng nảy nở rõ rệt. Hắn là một nhà sưu tập kỳ tài: luôn luôn
xoay quanh hắn là những nhân vật bất tài, gàn dở, bị ám ảnh, mắc bệnh tinh
thần, những con người bung xung bao giờ cũng bị những chậu hoa rơi vào
đầu; họ yêu quý hắn, tin tưởng và cảm phục hắn. Lapô khéo lựa chọn, phân
