cuối tháng. Hiện thời, thợ thuyền lãnh lương mỗi ngày hai lần, sáng và
chiều, mỗi lần được cho nghỉ nửa giờ để đi mua thực phẩm vì giá cả hàng
hóa gia tăng mỗi giờ.
Phía sau đoàn biểu tình là những chiếc xe hơi bị kẹt. Một sự tương phản
kỳ lạ: khối đông xám xịt của những nạn nhân gần như vô danh lẳng lặng lê
bước với những quả phụ đi sau cùng dẫn theo những đứa bé gầy nhom vì
thiếu ăn và hình ảnh đoàn xe bóng loáng, bên trong là những cặp vợ chồng
con cái ăn mặc se sua, mặt mày tươi mát.
Mặt trời đã lên cao và đoàn biểu tình ướt mồ hôi. Những giọt nước đùng
đục lăn dài trên những gò má hom hem, trên những vầng trán nhăn sạm.
Thình lình, có tiếng còi xe. Người lái chiếc xe này định lấn đường để vượt
qua. Tất cả các phế binh quay nhìn lại. Rồi không nói một lời, họ tản ra
đứng chắn đường. Ở tay lái xe là một thanh niên mặc y phục mùa Hè, bên
cạnh hắn là một thiếu nữ. Hắn làm vài cử chỉ chán nản rồi lấy xì-gà ra hút.
Mỗi người tàn lật đi qua đều nhìn hắn. Kỳ lạ là chẳng một ai lộ vẻ bực tức,
họ không nhìn bộ mặt xấc láo của gã chủ xe mà chỉ nhìn thấy điếu xì-gà
đang thả khói thơm mùi mật. Một điếu xì-gà thượng hảo hạng. Đố với
những kẻ tàn phế ghiền thuốc lá thì khói thuốc mà họ vừa hít đi qua gần
như là một ân huệ.
Tôi theo sau đoàn biểu tình tới nhà thờ Thăng Thiên. Trên bậc thềm, hai
đảng viên Quốc Xã mặc đồng phục với một biểu ngữ to tướng “Chiến hữu,
hãy đến với chúng tôi. Adolf Hiller sẽ giúp các bạn”.
Đoàn người đi vòng qua nhà thờ.
Chúng tôi đang ở tại ca vũ trường Moulin Rouge. Một chai sâm banh thô
cổ ra từ một “xô” nước đá. Giá tiền: hai triệu Đức kim! Đó cũng là tiền
lương hai tháng của một phế binh. Chính Riesenfield gọi chai sâm banh
này.
