vị ung ủng và vỏ dày, vàng choé. Chính ở nhà ông ta, lần đầu tiên tôi đã gặp
Xtêpuska. Ngoài Mitơrôfan cùng gia đình và một viên bõ nhà thờ già và
điếc tên là Ghêraxim, sống vì Chúa trong căn buồng nhỏ của một người vợ
lính chột mắt, khắp vùng Sumikhinô không còn một gia nhân nào của nhà
địa chủ, vì Xtêpuska, người mà tôi định giới thiệu với bạn đọc, không thể
coi là người nói chung, cũng không thể coi là gia nhân nhà địa chủ nói
riêng.
Mỗi người đều có ít ra một địa vị nào đó trong xã hội, và dầu sao cũng có
những mối quan hệ này nọ. Mỗi gia nhân, nếu không có tiền công thì ít nhất
cũng có cái gọi là "thực phẩm được cấp phát".
Xtêpuska thì chẳng được cấp đỡ gì cả, chẳng có họ hàng với ai, chẳng ai
biết ông ta sinh sống ra sao.
Con người này thậm chí không có cả quá khứ, người ta không nói đến
ông ta; những lần kiểm tra dân đinh, ông ta không được kể đến. Có tin đồn
vu vơ rằng xưa kia ông ta là bồi phòng của một người nào không rõ. Nhưng
ông ta là người thế nào, từ đâu đến, con ai, làm sao lại lọt vào trong số dân
đinh Sumikhinô, ông ta làm cách nào kiếm được chiếc áo dài xẻ vạt bằng
vải mukhôiar mà ông ta vẫn mặc từ đời thuở nào đến giờ, ông ta ở đâu,
sống bằng gì - điều đó chẳng ai hay biết tí gì, mà cũng chẳng ai bận tâm đến
những câu hỏi ấy. Cụ Tơrôifimts, một người biết gia hệ tất cả các tôi tớ nhà
địa chủ ngược lên cho đến đời thứ tư mà cũng chỉ nói rằng đâu như Xtêpan
là do một người đàn bà Thổ Nhĩ Kỳ sinh ra. Đức ông lữ trưởng (
[15]
Alêxây Rômanưts đã quá cố, sau một cuộc viễn chinh trở về đã đem theo
người đàn bà này trong đoàn xe tải. Ngay cả trong những ngày hội, mà theo
phong tục cổ của nước Nga, tất cả gia nhân đều được ban thưởng và được
no say, được ăn bánh ngọt bằng bột lúa mạch và được uống rượu màu lục
cất bằng các loại cỏ thì Xtêpuska cũng không bén mảng đến gần những
chiếc bàn đã bày biện món ăn và những thùng rượu, không cúi chào chủ và
đến hôn tay chủ, không uống thẳng một hơi hết cạn cốc rượu trước mắt ông
chủ để chúc mừng sức khỏe của chủ, cốc rượu do bàn tay béo mỡ của người
quản lý rót đầy. Xtêpuska không được hưởng tí gì, trừ phi có một người tốt
